Ақыртас алдағы жылы есігін ашады
«Жақында шет елден Жамбыл облысына жеті-сегіз турист келген болатын. Олар өңірдегі тарихи жерлерді аралап, ең соңында көне Тараз қаласы орнында жүргізіліп жатқан қазба жұмыстарымен танысқысы келді. Бірақ бізді ол жаққа күзетшілер жібермей қойды. Ал кейінгі кездері аймаққа келген туристерді көне қала орнында жүргізіліп жатқан жұмыстардың көбірек қызықтыратыны белгілі болып отыр. Сонда бұл жерге туристерді қашан апара аламыз?»
Қайсыбір жиында «Золотой караван» туристік орталығының директоры Альбина Веймер облыс әкіміне сұрақты осылай төтесінен қойды. Облыс әкімі Кәрім Көкірекбаев бұл мәселе бойынша өз орынбасарын, одан облыстық мәдениет басқармасының басшысын орнынан тұрғызғанда, көне қала орнында жүріп жатқан қазба жұмыстарын көруге рұқсат беру еліміздің Мәдениет және спорт министрлігінің құзыретінде екені анықталды. Бұған қоса, «Ежелгі Тараз ескерткіштері» қорық-музей жетекшілері қазба жұмыстарына туристерді әлі де жақындатуға болмайтынын айтады. Талап солай. «Келген қонақтар қазба жұмыстарына кері әсерін тигізуі мүмкін әрі өздерінің қауіпсіздіктері үшін жақындауға тыйым салынған» дейді мамандар. Тағы бір белгілі болғаны, өткен жылы ғана Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойында ашылған «Көне Тараз» тарихи-мәдени орталығының жөндеу жұмыстары ұзаққа созылып кеткенімен, жақын күндері бітетін көрінеді. Облыс басшысы өңірдің туризмін дамыту үшін Жамбыл жеріне келген туристерге барлық жағдай жасалатынын баса айтты. Өйткені, ел экономикасының дамуына ерекше серпін беретін бағыттардың бірі туризм екені бесенеден белгілі. 2013 жылы «Ұлы Жібек жолы» аталымы бойынша облыстағы 5 тарихи-мәдени мұра – Ақтөбе (Баласағұн), Құлан, Ақыртас, Қостөбе, Өрнек қалашықтары ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген болатын. Жақында «Жібек жолы» номинациясына кіретін Қазақстан аумағындағы 8 нысанның бүгінгі жай-күйіне мониторинг жүргізу мақсатында Қазақстанға Дүниежүзілік мұра орталығының Азия және Тынық мұхиты бойынша бөлімшесінен Фенг Жинг және ИКОМОС сарапшысы Наталья Душкина арнайы іссапармен келіп кетіпті.
Жалпы алғанда, Жамбыл облысы аумағында 4 мемлекеттік қорықша мен «Ұлы Жібек жолының» бойында орналасқан 5 археологиялық ескерткіш бар. Бүгінде облыста 43 туристік ұйым, 1 киіз үй қалашығы, 10 балалар-сауықтыру лагері, 7 демалыс орны, минералды сулар және батпақтармен емдейтін 5 санаторлық-курорттық мекеме халыққа қызмет көрсетуде. Облыстағы орналастыру орындарының өсу динамикасының көрсеткіштері 2015 жылы ішкі туризм 2012 жылмен салыстырғанда, 32 пайызға, ал шығу туризмі 71,77 пайызға артса, орналастыру орындары 72 бірлікке көбейген.
Облыстық кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық дамыту басқармасының басшысы Болат Есімбековтің айтуына қарағанда, «Бизнестің жол картасы-2020» мемлекеттік бағдарламасына сәйкес, аймақтық үйлестіру кеңесі қонақ үй салу және қайта қалпына келтіру бойынша жалпы сомасы 512,0 миллион теңгені құрайтын 7 инвест жобаны мақұлдаған. Облыс әкімдігі және «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ тарапынан жалпы сомасы 500 миллион теңге бөлініп, облыстың туризм саласындағы шағын және орта кәсіпкерлікті қаржылай қолдау туралы меморандумға қол қойылыпты. Сондай-ақ, Инвестициялар және даму министрлігі мен Қытай Халық Республикасы туризм істері бойынша мемлекеттік басқармасы арасында Қытай азаматтарының Қазақстанға келуі бойынша топтық визаларын жеңілдету туралы меморандумға қол қойылып, облысымыздың 4 туристік ұйымына Қытай туроператорларымен жұмыс істеуге аккредитация жүргізілген. Бүгінгі таңда осы меморандумға сәйкес Қытайдың Шаньси провинциясынан 27 және Бейжің университетінен 8 қытай азаматы өңірімізге туристік сапармен келіп кетті.
Әрине, Әулие ата жеріне аяқ басқан меймандар ең алдымен Қарахан баба, Айша бибі, Тектұрмас әулие кесенелерін аралайды. Сонымен бірге, соңғы жылдары Ақыртас кешеніне баратындар да көбейген. Ол Тараз қаласынан – 40, ал Ақшолақ темір жол бекетінен 6 шақырымдай оңтүстікте, Қырғыз Алатауының баурайындағы биік төбелердің етегіне орналасқан. Үлкен қызыл құмтастардан қаланған ғажайып қаланың құрылысы аяқталмай қалған. Бірақ ғасырдан-ғасыр озып, ғылым мен білім дамып, адам мүмкіндігі ғарышты бағындырса да, құрылысы бітпей қалған қаланың (бәлкім, қамал, қорған, бекініс) құпиясы әлі де ашылмай келеді. Міне, осы тарихи кешенге баратын жол өте нашар. Жаңбырлы күндері жүру мүмкін емес. Ақыртас – өңірдің туристік әлеуетін арттыруға үлкен үлесін қосатынын түсінген жергілікті билік осы кешенге баратын 8 шақырым жолды жөндеуге 371 миллион теңге бөліп, жұмыстар басталып та кетті. Жол салынып бітсе, келесі жылы өтетін ЭКСПО-2017 халықаралық көрмесіне ағылған туристердің көбісі осы кешенге де ат басын бұратыны анық. Айтпақшы, бұл халықаралық көрменің дайындық жұмыстарына осы облыстан әріптестік туралы меморандумға қол қойған 4 туркомпания қатысуда. Олар қаламызға келетін қонақтар үшін 4,5 және 6 күндік туристік бағыттар әзірлеп қойған.
Тағы бір айтарымыз, Жамбыл облысындағы кәсіпкерлер палатасының бастамасымен туризм кластерін дамыту және «Жібек жолы» жобасын жүзеге асыру жөніндегі жұмыс тобы құрылып, оның құрамына әкімдік, туристік қауымдастық мамандары, қонақ үй, мейрамхана, қолөнер бизнесі өкілдері және тарихшылар мен археологтар кірді. Биылғы наурыз-сәуір айларында жұмысшы тобы облыстағы туристік нысандарды аралап, түгендеу жұмыстарын жүргізді. Мұның барысында оларда орын алып отырған олқылықтар мен кемшіліктердің тізбесін жасады. Туристер үшін қысқа және ұзақ мерзімді бағыттардың картасын сызды.
Оралхан ДӘУІТ,
Жамбыл облысы
Егемен Қазақстан. – 2016. – 30 қараша. – 14 б.
