Бабалар ерлігі – ұрпаққа үлгі / Байтұрсын Маймышұлы
Сұрапыл соғыс жылдарында Отан үшін кеудесін оққа тосқан миллиондаған қазақстандық майдангер-сарбаздардың бірі атам – Байтұрсын Маймышұлы еді.
Атамыз Байтұрсынның әкесі Маймыш Бекжанов 1930 жылдардағы ашаршылық кезінде отбасымен Талас ауданы, Ойық ауылынан қазіргі Тараз қаласына қоныс аударады. Сөйтіп қала аумағындағы Бурыл қыратының етегінде диханшылықпен айналысып, отбасын аштықтан сақтап қалыпты. Ал жолдасы, әжеміз Сәтбике Көшербайқызы қолынан келген әр түрлі жұмыстарды кәсіп етіп, қиын-қыстау кезеңде жан бағудың амалын жасайды. Маймыш пен Сәтбикеден Бәтшай, Байтұрсын, Жексенәлі, Ақшай есімді ұл-қыз тарап, бүгінде бір қауым елге айналған.
Атамыз Байтұрсын Маймышұлы 1915 жылы дүние есігін ашады. Ескіше сауат ашқан. Қалаға көшіп келгенде 15-16 жасар бозбала болған екен. Қаладағы мектептердің бірінде 8-сыныптық білім алады. Мектепте оқи жүріп, халықтан жүн-тері жинайтын мекемеде жүн жинаумен, кейінірек қабылдаумен айналысады. Жастайынан еңбекке жақын, пысық, ержүрек, палуан, жекпе-жектің хас шебері болып өскен атамыз Байтұрсын 1937-1938 жылдары әскерге шақырылып, Қиыр Шығыстағы Владивосток флотында азаматтық борышын өтеген. Фин соғысына қатысып, 1941 жылы қаңтар айында кіші командир дәрежесімен міндетін аяқтап, елге оралады. Сөйтіп Жамбыл қалалық (қазіргі Тараз) әскери комиссариатында жұмыс істеп, 1941 жылы маусым айында әскер қатарына сұранған. Алайда әскери комиссариат Жамбыл қаласы азаматтарынан әскер қатарына жауынгерлер дайындау керек болғандықтан, оны 1941 жылдың тамыз айына дейін соғысқа жібермеген.
Әскерге кеткен Байтұрсын атамыздан 1941-1942 жылдары «Взвод командирімін, үнемі жау тылында (разведчик болған) боламын» деген хаттар келіп тұрған. Сонымен қатар «Егер менен хат-хабар келмесе, елге көшіп барыңдар» деген аманат та айтады. 1942 жылдың соңынан бастап атамнан хат келу тоқтаған. Іздестіру барысында 1942 жылы маусым айынан із-түссіз жоғалғандар тізімінде деген ақпарат қана таба алдық.
Бірақ қаншама айлар, жылдар өткенімен ерлік ешқашан естен шықпайды. Қай кезде болмасын лайықты құрмет көрсетіледі. 1985 жылы Ұлы Жеңістің 40 жылдығына орай, Ойық ауылында майдангерлердің құрметіне соғысқа ауылдан аттанған азаматтардың есімдері жазылған мемориалдық тақта ашылды. Сонымен қатар облыс орталығындағы Б.Момышұлы атындағы «Жеңіс» саябағындағы «Ерлік» мемориалдық кешенінде ҰОС қатысқан майдангерлердің есімдері қашалып жазылған мәрмәр қабырғаға да Байтұрсын Маймышұлының есімі бедерленген. Бұл ұрпақтары үшін мақтаныш және ұрпақтың аталар аманатына деген құрметінің үлкені болса керек. Біз атамызды әрдайым құрметпен еске алып, ерлігіне тағзым етеміз.
Ал атамыздың бауыры Жексеналы Маймышев (1926 жылы туған) соғысқа жасы жетпегендіктен еңбек армиясына барып, Сібірде ағаш кесіп, Жеңістің жақындауына үлес қосқан. Кейін елге оралып, Ұлбосын Жаханқызына үйленіп, елге көшкен. Әжем Сәтбике әскерге кеткен офицердің анасы есебінде өмірінің соңына дейін Үкіметтен көмек алып тұрды.
Жеңіс күні – ұлы мереке. Отаны үшін қанын төккен майдангерлер мәңгілік есте қалады. «Ер есімі – ел есінде» демекші, бізге жарқын болашақ, бақытты ғұмыр сыйлаған аға буын ерлігі ешқашан ұмытылмайды.
Бекбол Маймышев, немересі
Arai. – 2020. – 7 мамыр
