Мәншүк Мәметова кім?

Қазақ халқы ежелден батылдығымен әрі ержүрек болуымен ерекшеленген. Халық жадында ел басына күн туған сәтте қолдарына қаруларын алып, ерлермен бірге қазақ қыздары да көш бастаған…

Құрметті достар!

Сіздердің назарларыңызға ақын Асылан Тілегеннің «Мәншүк Мәметова кім?» атты кітабын ұсынамыз.

xa0 xa0 xa0 Тілеген, А. Мәншүк Мәметова кім? [Мәтін] / Асылан Тілеген.; сурет. Т. Мұзафар. — Алматы: Мазмұндама, 2024. — 100 б.

xa0 xa0 xa0 xa0Кітапқа Кеңес Одағының Батыры атағы берілген тұңғыш қазақ қызы Мәншүк Мәметованың балалық шағынан бастап, майдандағы ерліктеріне дейін баяндалады. Кітаптағы оқиғаның бәрі Мәншүкпен замандас болған тұлғалардың естелігінен алынған.

Қаһарман қазақ қызы — Кеңес Одағының Батыры (1944). Ұлы Отан соғысы басталған кезде Алматы медициналық институтында оқып жүрген.

1942 жылы тамызда ол өз еркімен Қызыл Армия қатарына алынып, 21-інші атқыштар дивизиясының құрамында соғысқа қатысты.

Майданда аяулы есімін асқақтатқан батыр қыз 1922 жылдың қазан айында Батыс Қазақстан облысы, Орал ауданында дүниеге келген. Оның балалық шағы Жасқұс деген ауылда өтті. Әкесі Жиенғали қоймада күзетші болып, ал анасы Тойшылша үй шаруасымен айналысқан.

Мәншүк Мәметованың ата-анасының азан шақырып қойған есімі — Мәнсия. Анасы бала күнінде еркелетіп «Моншағым» деп, кейін Мәнсияның атын айтуға тілі келмей өзін «Мәншүк» деп кетеді. Құжат алар кезде де батыр қыз өз есімін «Мәншүк» деп жаздырады.

 

 

Дина Нұрпейісова кім?

Құрметті балалар!

Сіздердің назарларыңызға балалар ақыны, журналист, зерттеуші Серікбол Хасанның «Дина Нұрпейісова кім?» атты кітабын ұсынамыз.

«Ол кім?» сериясының кезекті кейіпкері — күй анасы атанған дәулескер күйші Дина Нұрпейісова. Дина тағдырлы тұлға болды. Ол 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістер, Бірінші және Екінші дүниежүзілік соғысы болған кезеңде өмір сүрді. Аштықты да, жоқшылықты да, ауыр азапты да басынан өткерді. Дина күйші тағдырдың тезіне төзе білді. Тоқсан жасында қазақтың күй өнерінің шыңына шықты. Ұстазы Кұрманғазының, өзінің күйлерін халық арасына жайды. Бұл жинақта Динаның басынан өткерген бүкіл қиын да қызықты сәттері баяндалады.

Хасан, С. Дина Нұрпейісова кім? [Мәтін] / Серікбол Хасан.; сурет. Т. Мұзафар. — Алматы : Мазмұндама, 2024. — 100 б.

Дина үш жасынан қолына домбыра алып, Құрманғазы, Дәулеткерей, Соқыр Есжан, Салауаткерей, Әлікей, Баламайсан секілді күйшілердің күйін нәшіне келтіре орындаған екен. Оның дүлдүл домбырашылығы Құрманғазының да құлағына жетеді.

1870 жылы Құрманғазы қаршадай қызды көріп, өнерін тамашалау үшін арнайы Кенженің үйіне келеді. Күй атасы тоғыз жасар ізбасарының өнеріне дән риза болады, өнерін жалғастыруға лайық домбырашы екеніне көзі жетіп, қатты қуанады. Болашағынан зор үміт күтетінін айтып, балауса қызға батасын береді. Сол күннен бастап Құрманғазы Динаның ұстазына айналады.

Дина Нұрпейісова өмірге 13 бала әкелген, көбі жас кезінде шетінеп кетіпті. Жұрынбай, Мұрат, Қажен деген ұлдары, Бақтылы, Қоңыр, Салиха есімді қыздары болды. Қажен мен Жұрынбайдың баласы Қожахмет соғыста қаза тапты. Жұрынбайдан Ақжан, Балжан деген екі қыз, баласы Қожахметтен Гүлжан есімді бір қыз қалған. Бәрін де Дина өзі бағып-қағып өсірген.

Ақжан Жұрынбайқызы Динаның жолын қуып, домбырашы болды. Ақындар айтысына да қатысты. Алматыдағы педагогикалық училищені бітіріп, өнер саласында қызмет етті. Ақжан бес баланы өмірге әкелген. Бір баласы — қоғам қайраткері Төлеген Қуанышев бүгінде республикалық «Күй анасы» қорын басқарады.

Балжан Жұрынбайқызы Алматыдағы Қазаққыздар педагогикалық институтын бітіріп, ұзақ жыл география пәнінен сабақ берген. Үш баласы бар.

xa0Күй өнерінің хас шебері Дина Нұрпейісова 1861 жылыxa0 қазіргі Батыс Қазақстан облысы Канақала ауданындағы Бекетай құмы деген жерде дүниеге келді. Әкесінің есімі Кенже, анасының аты Жәниха.

 

Кенже қарапайым шаруа болғанымен, өнерден де кұралақан қалмапты. Ат баптаған, күреспен айналыскан. Домбыра тартқанда, тыңдаған жанды бейжайxa0 қалдырмапты. Дина домбыра тартуды әкесінен үйренген екен.

Кенже күй атасы Құрманғазы Сағырбайұлымен жақсы араласқан. Екеуі алғаш рет Теке жәрмеңкесіндегі балуандар күресінде танысқан болса керек. Сол кезде Құрманғазыдан «Айжан қыз» күйін үйреніпті. Кейін сол күйді қызы Динаға үйретеді.

Динаның жеңісі қазақ өнерін, соның ішінде домбыра аспабын бүкіл Одаққа әйгіледі. Атағы қазақ елінен асып, Кеңес Одағының құрамындағы барлық республикаға танымал болды. Ол туралы көптеген мақала жазылып, кітаптар жарық көрді. Күй анасы атанған өнерпаз туралы көбірек мәлімет алғыңыз келе ме? Ендеше, Дина Нұрпейісованың тағдырлы өмір жолы мен қазақ өнеріне сіңірген еңбегі туралы жазылған осы кітапты бірге оқиық.

Санжар Асфендияров кім?

Құрметті балақайлар!

Сіздердің назарларыңызға, балалар жазушысы Зауре Төреханның «Санжар Асфендиаров кім?» атты кітабын ұсынамыз.

Қазақтың дара перзенті төрелердің отбасында дүниеге келген. Оның бабасы — Кіші жүзді билеген Әбілқайыр ханның ұлы Айшуақ хан. Санжар Асфендиаров Түркістан өлкесінің саяси-әкімшілік орталығы — Ташкент қаласында 1889 жылғы 20 қазанда дүние есігін ашты. xa0Ол жастайынан есті, зейінді, алғыр бала болып өсті. Әкесінің айтқан ақыл-өсиетін ойына тоқып, бойына сіңірді. Ата-анасы оны өз жеке пікірін қалыптастыруға тәрбиеледі. Санжар Асфендиаров — көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, алғашқы кәсіби дәрігерлердің бірі, қазақтың арасынан профессор атағына тұңғыш қол жеткізген ғалым

xa0 xa0 xa0 Төрехан, З. Санжар Асфендияров кім? [Мәтін] / Зәуре Төрехан.; сурет. Т. Мұзафаров. — Алматы: Мазмұндама, 2023. — 88 б.

Санжардың өмірі мен тағдыры сан қилы болды. Балалық шағы — Ташкентте, ал жалындаған жастығы Ресей империясының астанасы Петерборда өтті. Әскери-медициналық борышын Түркістан өлкесінде, соғыс майданында, Польша мен Германияда өтеді. Толысқан шағында ел басқару ісіне араласып, Мәскеу мен Алматы қалаларында аса маңызды саяси оқиғалардың бел ортасында жүрді. Кемелдене бастаған шағында сталиндік қызыл қырғынның жазықсыз құрбанына айналып, өмірі ерте үзілді.

Өзінің қысқа ғана ғұмырында Санжар Орта Азия аймағының денсаулық сақтау, жер-су шаруашылығы, ұлттық-мемлекеттік құрылыс, тіл мен мәдениет, жоғары білім мен ғылым салаларының дамуына өлшеусіз үлес қосты.

Бірнеше батыс және шығыс тілдерін меңгергендіктен көне тарихи дерек пен әдебиетті еркін оқыды. Осылайша халқымыздың сан ғасырлық тарихын саралап, артынан бірнеше көлемді ғылыми еңбек қалдырды.

Санжар Асфендиаровтың есімін қайдан көріп-естідім десеңдер, оның есімі Алматыдағы Қазақ ұлттық медицина университетінің маңдайшасында жазулы тұр. Бұл жоғары оқу орны — дәрігерлер даярлайтын қазақтың тұңғыш медициналық білім ордасы. Ал оны ашқан — қазақтың тұңғыш дәрігерлерінің бірі Санжар Асфендиаров.

Көптеген ізденімпаз қазақ жастарының білім алуына жол ашқан профессор Санжар Асфендиаровтың өнегелі өмір жолы туралы білгілерің келе ме?

Ендеше, қайраткер туралы мол мағлұмат беретін кітапты мұқият оқып шығыңыздар.

Дара тұлғаның өмір жолы, елі мен жеріне аянбай еткен қызметі жас оқырманға үлгі-өнеге болары сөзсіз.

 

Зеріккен балақайларға арналған ойындар

Іш пысқанда не істейсіздер? Бұл сұраққа әртүрлі жауап беруге болады. Бірақ зерттеулерге сүйенсек, балалардың 72%-ы іші пысқанда теледидарға телміреді, планшеттен түрлі бейнежазбалар көреді немесе компьютердің алдына жүгіреді екен.

Иә, бұлар сіздерге жағымды көңіл күй сыйлайтынына сенімдіміз. Алайда мидағы миллиардтаған нейрон үшін пайдасы бар деп айта алмаймыз.

Экран алдында өткен уақыт бізге бақыт әкелсе де, көп ұзамай зерігу сезімі одан сайын арта түседі. Себебі теледидар мен әртүрлі гаджеттер мидағы керек керемет әсерді сыйлай алмайды.

Сонымен, іш пысқанда не істеу керек? Қол құсырып қарап отырамыз ба? Әрине, жоқ! Адам баласын басқа тіршілік иелерінен ерекшелейтін ең негізгі екі қасиетіне жүгінеміз: «Әрекет ету және көңіл көтеру!» Бұл үшін өзіміз білетін ең тиімді әдісті қолдансақ жеткілікті: «Ойын ойнау!»

Достар, сіздер бос уақытты қызықты өткізу үшін логикалық ойлау, зейін қою қабілетті дамытатын 53 түрлі ойын берілген кітапты ұсынамыз.

xa0 xa0Тонгар, Х.К. Зеріккен балақайларға арналған ойындар [Мәтін] / Хатидже Кюбра Тонгар. ; [түрік тілінен ауд. Д. Телманов].- Астана : Фолиант, 2024. – 96 б. : сурет

Олар «Өзің ойнайтын ойын», «Бауырыңмен ойнайтын ойын», «Отбасымен ойнайтын ойын», «Достармен ойнайтын ойын» деген санаттарға топтастырылған. Осылайша, әрі зерікпейсіздер, әрі айналадағы адамдарға жақсы көңіл күй сыйлайсыздар.

Айтпақшы, Америкада Ойын терапиясы орталығын ашқан Гарри Л. Лэндрет мырзаның айтқан мына бір сөзін естеріңізде сақтаңыздар: «Құстар ұшады, балықтар жүзеді, балақайлар ойнайды».

Ендеше, кітаптың келесі беттерін ашайық!

 

 

 

Кішкентай Мук

Келесі ұсынатын кітабымыз немістің танымал жазушысы Вильгельм Гауфтың «Кішкентай Мук» атты ертегісі.

xa0 xa0 xa0Гауф, В. Кішкентай Мук [Мәтін] : ертегі / Вильгельм Гауф. ; ауд. Т. Әукенова. — Астана : Фолиант, 2024. — 32 б. : сурет;

Қала балалардың мазағына айналған бақытсыз ергежейлі туралы оқиға. Ол тағдырдың ұшырайды: ешқандай іске икемі болмайды, жастайынан жетім қалады, тауыстарының зулымдығын көреді. Бұл-адамды сырт келбетіне немесе қоғамда алатын орнына қарап бөлуге болмайтынын үйрететін мағыналы ергтегі. Ертегінің сараңдықпен қызғаныштың алысқа апармайтының, жақсылықтың жамандықты жеңітінін еске салар тағылымы баларға сабақ болары сөзсіз.

Ертеде аласа бойлы, шағын денелі бір адам өмір сүріпті. Оның есімі Мукраһ болатын. Алайда ел оны Кішкентай Мук деп атаушы еді. Бойы бар болғаны үш футтай ғана болатын адамға осындай есім әбден лайық. Оның денесі шағын болғанымен, басы басқаларға қарағанда ерекше үлкен болатын. Мук үлкен үйде жалғыз өзі тұратын. Егер ай сайын белгілі бір күнде серуендеуге шықпаса, ешкім оның өлі-тірісін білмеуші еді. Оның көшеге шыққаны балалар үшін үлкен мереке болатын. Айына бір рет ашылатын есіктен әуелі үлкен сәлде ораған үлкен бас шығатын. Содан кейін өңі тозған шапан киген шағын денесі көрінетін. Содан кейін жалпақ белдік байлаған кең шалбарын да көруге болатын еді. Белдікте үлкен қанжар салбырап тұратын. Қанжардың үлкен болғаны сонша, Мук қанжар тағынып жүр ме, әлде қанжар Мукты көтеріп жүр ме, анықтау қиынға соғар еді. Сырт келбеті осындай Кішкентай Мук сыртқа аяқ басқан сәтте-ақ көше күлкі мен айқайға толып кететін. Біреулері қалпақтарын аспанға атып қуанса, басқалары оның айналасында билеп жүріп, әндететін:

xa0Кішкентай Мук, Кішкентай Мук,

xa0Жалғыз өзі тұрады.

xa0Бір ай бойы көрінбей,

xa0Тек бір күні шығады.

xa0Кіп-кішкентай денесі,

xa0Қазандай алып басы бар.

xa0Кішкентай Мук қанекей,

xa0Мықты болсаң ұстап ал!

xa0Кішкентай Мук балалардың мазағына тіпті де ренжімейтін. Аяғындағы үлкен сандалын сүйреткен күйі олардың жанынан күлімсіреп өте шығатын. Серуен аяқталғаннан кейін ол үйіне кіріп кететінxa0 де, ол жерден бір ай бойы қарасын көрсетпейтін. Кішкентай Мухты елдер дәулетті деседі. Алайда, ол қашан көрсең де үстіндегі көне киімдерін тастамайтын.

xa0Не үшін олай екен? Ол туралы білгілерің келсе кітапты оқуға ұсынамыз.

xa0

 

Шырын. Басшы болу оңай ма?

Құрметті балақайлар!

Әдеттегідей сіздерге керемет, қызықты кітаптарды ұсынуға асығамыз!

Түрік балаларының сүйікті шығармасына айналған Бирсен Еким Өзеннің «Шырын» атты кітабын ұсынамыз. Басты кейіпкер Шырын — қиялы жүйрік, арманшыл, жанашыр, батыл әрі аңғал қыз.

xa0 xa0 xa0 xa0Өзен, Б.Е. Шырын. Басшы болу оңай ма? [Мәтін] / Бирсен Еким Өзен. ; [түрік тіл. ауд. Қ. Қабай] ; сурет. С. Ышык. — Алматы : Мазмұндама, 2024. — 100 б. : сурет

Айналасын әлі толық танып үлгермеген оған бәрі қызық, бәрі таңсық. Осы қызығушылығының әсерінен кейде үлкендерден ұрыс еститін сәттері де аз емес. Бірақ жүрегі кіршіксіз таза, қулық-сұмдықтан ада. Соңында басынан кешкен оқиғадан өзінше ой түйіп, сабақ алады.

xa0 xa0 xa0 xa0«Бүгін сонғы сабақтан кейін сыртқа шығып бара жатып қабырғаға ілінген хабарландыруды байкап қалдым. Жаңа саяхат жоспарланған болса, немесе мектепке театршылар келіп койылым қоятын болса, осындай хабарландырулар ілінетін. Сондай бірдеңе ме деп қарап едім, өзгеше хабарландыру екенін байқадым;

xa0 xa0 НАЗАР АУДАРЫҢЫЗДАР!

Осы аптада мектебіміздін, басшысын сайлаймыз. Оқушылар дауыс беруге түгел қатысуға тиіс».

Бұл не деген сөз сонда?

Мектеп басшысы сайлана ма?

Шырын үшін мектеп басшысы болу сыныпта кезекші болудан да маңызды қызмет. Сол үшін де бұл қызметке үлкен жауапкершілікпен қарайды. Қалай ойлайсың балақай,

Шырын басшы бола ала ма?

Шығарманың тілі жеңіл, ойнақы, жинақы, еріксіз езу тартқызатын юморға бай.

Питер Пән

xa0 Қиял ғажайып әңгімелер сол арман мен ойдан құрастырылған әңгіме. Балалалар, бұл жолы сіздерге шотланд драматургы Джеймс Барридің «Питер Пән» атты ең үздік туындыларының бірін ұсынамыз.

xa0 xa0 Барри, Д. Питер Пән [Мәтін] / Джеймс Барри.; ауд. Г. Исмағұлова.- Алматы : Мазмұндама, 2023. — 208 б.

xa0 xa0 xa0 Джеймс Мэтью Барриxa01860 жылдың 9 мамырында Кирримьюрда (Шотландия) дүниеге келген — 1937 жылдың 19 маусымы Лондонда дүниеден өткен) — шотландxa0 драматургы және романшы, танымал «Питер Пән» балалар әдебиетінің авторы. Ол тоқымашы отбасының тоғызыншы ұлы болған.

xa0 xa0 xa0 Питер Пән, бұл — есейгісі келмейтін, үнемі балалық xa0шақта уайым-қайғысыз жүретін және ұшатын тентек бала туралы таңғажайып ертегі.xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0 xa0xa0

xa0 xa0 xa0Әлемдегі бір баладан басқа барлық бала ерте ме, кеш пе өседі. Венди мұны жақсы білді.

xa0 xa0 xa0Білетін себебі — ол екі жасар кезінде бақшада ойнап жүріп, таңғаларлық әдемі гүлді көрді де, жұлып алып, анасына тұра жүгірді. Венди осы сәтте өте әдемі де сүйкімді болған-ау, өйткені анасы Дарлиң ханым:

xa0 xa0 — Сенің мәңгі осы қалпыңда қалмайтының қандай өкінішті! — деді дауыстап. Бар болғаны осы-ақ. Сол сәттен бастап Венди өзінің есейетінін білді. Адам бұл туралы әдетте екі жасында-ақ аңғаратын болса керек…

xa0 xa0 xa0Ертегі қолда барды қадірлеу, жақындарыңның сүйіспеншілігін бағалай білу, оларға мейірім мен қамқорлық таныту сияқты ізгі адамгершілік қасиеттерге баулиды. Шығарманың тілі жеңіл, оқиғасы қызықты әрі тартымды оқылады.

xa0 xa0 xa0Шығарма жасөспірім балаларға арналған.

Том Сойердің басынан кешкендері

Шытырман, жұмбағы көп, тылсым оқиға адамзатты ерте кезден-ақ өзіне қызықтырып, баурап тұратыны белгілі. Адам табиғатының да ерекшелігі сол, ол өзіне белгісіз, қызығы мол, күрделі дүниені тануға ұмтылады.

xa0 xa0 xa0 Достар, сіздерге шытырман оқиғаға толы Американың аса көрнекті жазушысы Марк Твеннің «Том Сойердің басынан кешкендері» атты кітабын ұсынамыз.

xa0 xa0 xa0 Твен, М. Том Сойердің басынан кешкендері [Мәтін] : хикаят / Марк Твен. ; [кітапты баспаға әзірлеген «Мазмұндама» қоғамдық қоры; орыс тілінен ауд. Ф. Оңғарсынова]. — 2 -ші бас. – Алматы : Мазмұндама, 2021. — 240 б.

xa0 xa0 xa0 Бұл классикалық туындыда Том Сойердің басынан кешкен қызықты оқиғалары суреттеледі. Оқиға тілі бай, түрлі тартыстарға толы. Кейіпкерлер және оларды өмірі, дүниетанымы арқылы сол кездегі, яғни ХVШ ғасырдағы АҚШ-тағы шағын қалашықтар тұрғындарының күнделіктіxa0 жұмысxa0 тіршілігі,xa0 қарапайымxa0 адамдардың,xa0 діни
қызметкерлердің психологиясы,xa0болмысы,xa0түсінігі көзxa0алдыңа келеді.

xa0 xa0 xa0 Кейбір тұстардағы суреттер мен оқиғалар қазақ ауылындағы өмірді көз алдыңа әкелгендей болады.

xa0 xa0 xa0 Марк Твеннің 1876 жылы шыққан, азамат соғысына дейін Американың оңтүстігіндегі шағын қалада өмір сүрген балалардың қызықты оқиғалары туралы ромаxadны. Том Сойер — өте ширақ, тапқыр және ұшқалақ он екі жасар жетім бала. Романда ол ғашық болады, кісі өліміне куә болады, қылмыскерді әшкерелейді, үйден қашып, аралда тұрады, үңгірде адасып, одан дін аман шығады, ақыры, қазынаға кез болады.

xa0 xa0 xa0Шежіре баланың тарихы болғандықтан, осы жерде тоқтауы керек, ал егер жалғаса берсе, ересек адамның тарихына айналады. Ересек адамдар туралы роман жазсаң, қай жерге нүкте қою керектігін алдын ала білесің; айталық, үйлену тойында. Балалар жайлы жазсаң, нүктені өзіңе ыңғайлы жерде қоюыңа тура келеді.

xa0 xa0 xa0Осы кітаптағы кейіпкерлердің көбісі әлі арамызда бақытты өмір сүріп жатыр. Мүмкін, автор біраз уақыт өткен соң жас кейіпкерлердің алдағы тағдыры жайында баяндағысы келген.

xa0 xa0 xa0Оқиға осындай шытырманға толы бөлімдерден тұрады. Осы кітапты оқи отырып, қызықты оқиғаларға куә боласыздар.

 

Таза бұлақ

xa0 «Оқысаңыз, балалар, шамнан шырақ жағылар, тілегенің алдыңнан іздемей-ақ табылар» деп, «өнер-білім бар жұрттар, тастан сарай салғызды» деп озық елдерді жастарға үлгі тұтқан ұлы ағартушы Ыбырай Алтынсарин.

xa0 xa0 xa0 xa0Құрметті достар! Сіздердің назарларыңызға, қазақ халқының ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырған тұлға Ыбырай Алтынсариннің «Таза бұлақ» атты жинағын ұсынамыз:

xa0 xa0 xa0 xa0Алтынсарин, Ы. Таза бұлақ [Мәтін] / Ыбырай Алтынсарин.; [сурет. А. Акимова,xa0 А. Ерназаров; «Мазмұндама» қоғамдық қоры]. — Алматы: Мазмұндама, 2023. — 160 б.

xa0 Қазақтан шыққан тұңғыш ағартушы Ыбырай Алтынсарин — қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы тұлға.

xa0 xa0 xa0 xa0Ыбырай қазақ жастарын оқуға үндеумен қатар адамгершілікке, достыққа, еңбекке, адам деген ардақты есімді ақтай алатын кісі болып шығуға үндеді және жастарға бала кезінен бастап дұрыс тәрбие бергенде ғана бұл міндеттерді іске асыруға болатындығын ол жақсы ұғынды. Сондықтан Ыбырай өзінің оқытушылық, жазушылық, аудармашылық жұмыстарын осы мақсатқа бағындырды.

Жазушы әңгімелері еңбек сүюшілік, оқу, өнерге ұмтылушылық, Отанын, елін сүюшілік, талаптылық, жігерлік, іздемпаздық, кішіпейілділік, махаббат, қайырымдылық тағы басқа осылар тәрізді жақсы мінез–құлыққа тәрбиелеуге керекті мәселелерді қамтиды. Бұларға жалқаулықты, қиянатшылдықты, надандықты, сотқарлықты қарсы қойып, жастардың мұндай әдеттерден аулақ болуына жол көрсетті.

xa0«Өрмекші, құмырсқа, қарлығаш» әңгімесінде, ең кішкентай жәндіктердің де өмір, тіршілік үшін тыным таппай еңбек етіп жүретінін көрсете келіп, оларды балаларға үлгі етеді. Қарлығаш, өрмекші ғұрлы жоқпысың, сен де еңбек ет, босқа жатпа», — дейді.

Ыбырай Алтынсарин бар саналы ғұмырын өз халқына білім беруге арнаған. Кітапқа жазушының өлеңдері, мысалдары, әңгімелері, ертегілері топтастырылған.

Достар, «Кел балалар оқылық!» — деп сіздерді Ыбырай Алтынсариннің кітабын оқуға шақырамыз!

Жусан иісі

xa0Қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, көркемсөз өнерінің үлкен шебері Сайын Мұратбековтің қаламынан туған туындылардың арасында деңгейі төмені жоқ. Оның шығармалары оқиға желiсiнiң шынайылығымен, тiлiнiң көркем де өрнектiлiгiмен, кейiпкерлерiнiң биiк адамгершiлiк қасиеттерiмен ерекшеленіп тұрады.

xa0 xa0 xa0Балалар, бұл жолы сіздерге жазушы Сайын Мұратбековтің «Жусан иісі» повесін назарларыңызға ұсынамыз.

xa0 xa0 xa0Мұратбеков, С. Жусан иісі [Мәтін] / Сайын Мұратбеков.; [ред. Б.Хасанова; сурет. xa0xa0xa0xa0Н.Тұрсынхан; «Мазмұндама» қоғамдық қоры]. — Алматы : Мазмұндама, 2023. – 208 б.

xa0 xa0 xa0Сайын Мұратбеков — қазақ әдебиетіндегі шоқтығы биік, шын талантымен шырқау көкке көтерілген дарынды жазушылардың бірі. Оның «Жусан иісі» повесі — халықтың соғыстан кейінгі тұрмысы мен қазақ ауылының, замандастарының тыныс-тіршілігін шынайы сомдаған туынды.

xa0 xa0 xa0Шығарма Аян атты жасөспірім баланың өмірінің белгілі бір кезеңінде болған оқиғаларды баяндайды. Әкесі мен анасынан ерте айырылған, жалғыз әжесі қайтыс болып, соғыстан ағасын күткені туралы жазылған бұл повесть, әр оқырманның жүрегінен орын таба білген. «Жусан иісі» повесі — қазақ әдебиетінің көркемдік көкжиегін кеңейткен шығарма.

xa0 xa0 xa0Кітапта жазушының басқа да әңгімелері топтастырылған, кітап көпшілік оқырман қауымға арналған.