Күннің көзін қырау шалып, ақпан айы туғанда, мұзбалақ ақынның таңдайына біткен тәтті жырды екі есе аңсап, іздеп қана қоймай, жер-жерде Мұқағалиді еске алуға арналған жыр кештері мен түрлі байқаулар ұйымдастырылып жатқанының куәсіміз.

Ақ ұлпа жерді жапқанда,

Ағаштар сырға таққанда,

Бозарып атқан ақ танда,

Бозарып тұрып ақпанда,

Есіңе мені алғайсың, — деп еске алып тұруымызға өтініш білдіріп кеткен ақынды жырсүйер қауым ешқашан ұмытқан емес. Осы сөздің айғағы болып, Ықылас Дүкенұлы атындағы қалалық мәдениет үйінде ақиық ақын Мұқағали Мақатаевтың 90 жылдығына арналған «Есіңе мені алғайсың» атты ақынның құрметіне арналған кеш ұстаз, актер Ұлан Абзалиевтің жетекшілігінен көрініс тапқан, Абай атындағы Жамбыл гуманитарлық жоғары колледжі, актер бөлімі студенттерінің «Сәби болғым келеді» қойылымынан бастау алды.

Жырсүйер қауымның назарына ұсынылған бір топ өлеңдері оқылған соң, ақынның сөзіне жазылған әндерге кезек берілді. «Ана, сен бақыттысың» Мағжан Маралбек, «Сарыжайлау» Сәуле Жуатбекова, «Қайран жеңге» Нұрбол Дүйсенқұлдың орындауында әуелете шырқалды.

Өлеңінен өмірдің жұпары аңқыған Мұқағали ақынды еске алу кеші Жамбыл облыстық көзі көрмейтін және әлсіз көретін азаматгар кітапханасында «Жырлайды жүрек» атты әдеби-сазды кешімен жалғасын тапты.

Кеш Мұқағалидің сөзіне жазылған әсем ән мен ақынның өз дауысындағы өлеңімен ашылып, көрерменге жол тартгы. Өз кезегінде «Болашақ» мекгеп-интернатының зағип оқушылары ақынның сөзіне жазылған «Көнеміз ғой» әнін орындап, көрермендердің көңілін толқытгы.

Кітапхана қызметкерлері бозбала ақынның бозала таңнан кешірген сыры мен жырына сапар шегіп, бір сәтте сонау 80-ші жылдың бойжеткеніне айналып, ақынның махаббат пен сезімге толы, шынайы жырларынан шашу шашты. Ал тұрақты оқырмандар Махмұд Пірманов сезім мен суретке толы махаббат тақырыбындағы ақынның «Ұнатамын» әнін шырқаса, Әнуарбек Өтеулов «Қариялар азайып бара жатыр» әнімен көрермен көңілінен шықты.

ІІІара соңында «Мұқағали — мәңгілік жыр» атгы кітап көрмесіне шолу жасалып, Тұрымбек Айсұлудың орындауында ақын сөзіне жазылған «Есіңе мені алғайсың» әнімен кеш аяқталды.

Ақынның құрметіне арналған іс-шара №5 қалалық кітапханада да «Өмірі жалғасады мұңымен» атты әдеби кешке ұласты.

Артына айрықша із қалдырған Мұқағали Мақатаевтың өлең атгы өшпес мұрасы түн қойнауынан құпия сәулесін шашқандай жарқырайды. Жыр додасында шашасына шаң жұқтырмаған талантты ақын туралы түрлі бейнероликтер көрсетіліп, өмірбаянына тоқталып, өлеңдері оқылды.

Кеш барысында Қозыбай Мейірхан «Қазақ жері», Тұрсынбай Бақытжан «Туған жерге», Түйтебай Ерасыл «Үш бақытым», Саят Әлихан «Шеше» атты ақынның сөзіне жазылған әндерді тамылжыта орындады. Сондай-ақ ақынның өз дауысымен оқылған бейнебаянға жазылған өлендерге де кезек берілді.

— Қазақ халқының әдебиет әлеміндегі дара тұлғасы Мұқағали Мақатаевтың шығармасы ешқашан ұмытылмайды. Халық игілігіне қалдырылған шоқтығы биік туындыларға әр адамның жүрегінде сүйіспеншілік сезімі оянады. Мақатаевтың өлендері арқылы әсемдік пен әдеміліктің көркі ашыла түсетіндей. Мұқағали атамыздың жүрегіндегі поэзия бәріміздің кеудемізден орын алғаны анық, — деді №5 қалалық кітапхананың меңгерушісі Жанар Қалжанова.

Ақынға арналған кеш соңы «Халық поэзиясының алыбы» тақырыбындағы кітап көрмесіне ұласты.

Жырлар жазам, алайда ол кімге керек?

Жанға шипа іздеймін, тілге дерек, — деп жанға шипа, тілге дерек іздеп өткен ақынның поэзиясы қашанда биік.

 Құралай Сейсенбекқызы

Jambyl-Taraz. – 2021. – 10 ақпан

Ақын Несіпбек Айтұлы оқырмандармен кездесті

«Жеткізбей алыс қалған тау етегі,

Бұл күнде сағыныштың зары өтеді.

Секілді жаздың бұлты жайлаудағы,

Ойласам көздің жасы сау етеді.

Жабырқап жаным неге егілмесін,

Ауылым, түсімдесің, өңімдесің.

Қайтейін, тоқтататын дәрменім жоқ,

Бұлдырап белден асқан өмір көшін.

Қарашы, жүрегімнің ауырғанын,

Қаға алмай қанатымды ауырладым.

Дүр етіп ұшып кеткен бір топ құстай,

Қай жаққа ғайып болдың, бауырларым», — деп жырлаған қазақтың белгілі ақыны Несіпбек Айтұлының кез келген өлеңі оқырман қауымның жүрегінен ойып тұрып орын алатыны сөзсіз. Жүрегі жырмен егіз ақын сөз өнерінің қадірін жете түсінген. Содан да болар, оның өлеңдері өміршең екені талас тудырмаса керекті.

Тараз қаласы әкімдігінің уйымдастыруымен ақын, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Несіпбек Айтұлы Абай атындағы Тараз қалалық орталық кітапханасында оқырмандармен кездесті. Елімізде қалыптасқан жағдайға байланысты іс-шарада сақтық шаралары қатаң сақталды. Осынау басқосуды Тараз қаласы әкімінің орынбасары Алмас Садубаев сөз сөйлеп ашып, жүргізіп отырды. Ол өз сөзінде ақынның шығармашылығы, өлеңдерінің қуаты жайлы да мәліметтер айтты.

Несіпбек Айтұлы Тәуелсіздік тағылымдарын терең жырлаған, өзгеше теңеулері оқырман жүрегінен ерекше орын алған ақын екені айтпаса да түсінікті ғой. Ол «Аққудың көз жасындай көлге тамған…» деген бір жол өлеңімен-ақ поэзия әлеміне аңсары ауғандарды тамсандырған. Кезінде ұзақ жылғы еңбегі ескеріліп, мемлекеттік «Парасат» орденімен марапатгалса, 2015 жылы Астанадағы «Фолиант» баспасынан ақынның таңдамалы жеті томдығы жарық көрген болатын.

Еркін форматта өткен оқырмандармен жүздесу барысында Несіпбек Айтұлы ағынан ақтарылып, поэзия әлемінің тылсымға толы сиқыры туралы сыр шертті.

«Біле білгенге поэзия деген — тереңдік, әсемдік пен көркемдік. Мен жас кезімде қазақ халқының мұзбалақ ақыны, әйгілі Мұқағали Мақатаевтан бата алдым. Сол Мұқаңдай мұзбалақ ақын болғым келді. Сол үшін талмай тер төккенім рас. Әрине, ол биікке жетпесем де, мүмкіндігімше өлең әлеміне адал болдым деп айта аламын. Оған ешкім таласа қоймас. Беріректе Мырзатай Жолдасбековпен ұзақ уақыт бірге жүріп, көп сырластым. Алтыннан да ардақты Тәуелсіздігіміздің баянды болуы жолында руханият саласына еңбек сіңіріп келемін. Отызға жуық поэма жаздым. Мұның оңай еңбек еместігін ойлы оқырман жақсы біледі деп ойлаймын. Оның бағасын, сапасының қандай екенін поэзияны жанымен жақсы көретін халық таразылайды. Әрине, ел жақсы дүниені жақсы бағалайды», — деді ақын.

Сүйегіне сөз, жүрегіне жыр қонған айтулы ақынға оқырман қауым тарапынан қойылған сұрақтар аз болмады. Ақын өз кезегінде шәкірттерінің өте көп екеніне, оның көш басында жазба ақын, кезінде айтыс әлемінде де жүйріктігімен көзге түскен Дәулеткерей ЕСәпұлы тұрғанына айрықша тоқталып өтті. Жиынды Тараз қаласы әкімінің орынбасары Алмас Садубаев қорытындылап, алтын уақытын арнайы бөліп, оқырмандармен ой бөліскені үшін Несіпбек Айтұлына шексіз алғысын білдіріп, құрмет көрсетті.

Мұнан соң мәртебелі мейман өзінің өлең жинақтары, аудармаларынан, сұхбаттарынан құралған кітап көрмесін тамашалап шықты. Оның жүзінен ризашылықтың табы аңғарылып тұрды. Бұл кітап көрмесімен Абай атындағы Тараз қалалық орталықтандырылған кітапхананың директоры Ұлбосын Сәулебаева таныстырып, ақын жырларының оқырмандар үшін бағалы екенін айтып өтті.

Тараз қаласы.

Есет Досалы

Aq jol. – 2021. – 4 ақпан

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Тәуелсіздік бәрінен қымбат» атты мақаласында Наурыз мейрамын тойлау тұжырымдамасын әзірлеп, көктем мерекесінің мазмұнын байыту туралы тапсырмасына сәйкес, 15 наурыз — Тарихқа тағзым күні деп белгіленген болатын.

Осыған орай Абай атындағы орталық кітапханада белгілі мемлекет және қоғам қайраткері, үш мәрте Социалистік Еңбек Ері, Қазақ КСР Ғылым академиясының академигі, техника ғылымдарының докторы Дінмұхамед Ахметұлы Қонаевтың 110 жылдығына арналған «Заманының заңғар тұлғасы» атты ашық есік күні өтті.

Кеш барысында кітапхана қызметкері Гүлсат Қонысбаева композитор Г.Тұрашқызының «Сақтап қалған бабалардың рухын» атты өлеңін оқыса, кітапхана оқырманы Жанерке Спатай мен Жансая Сейітжанқызы композитор Т.Сарыбаевтың «Наурыз-думан» атты әнін шырқады.

Сонымен қатар кітапхана оқырмандарына «Наурыз — жыл басы» викториналық ойыны ұйымдастырылды.

— Бүкіл Алаш жұртына аты мәлім Дінмұхамед Қонаевтың елінің өркендеп-өсуіне қосқан үлесі мен сіңірген еңбегі зор. Ұзақ жылдар бойы Қазақстанды басқарған қайраткердің жасампаз істерін бүгінгі ұрпақ ұмытқан жоқ. Елім, жұртым деп қызмет еткен Дінмұхамед Ахметұлы артына мол мұра қалдырып кетті. Жақсы адам туралы жақсы сөз көп айтылады. Оның әрбір сәті сағынышпен еске алынады. Себебі карапай- ым халықтың арасынан шығып, халықтың үміті мен сенімін ақтап, халықтық тұлға дәрежесіне көтерілуден асқан абырой жоқ. Ал кісілік пен кішілікті халықтан үйреніп, сол қасиетпен ұлтты тәрбиелеуге ниеттенудің өзі қайталанбас ерлік. Тарих деген сол, әрбір елдік тұлғаның халық үшін төккен тері мен көрген бейнетін таразылайды. Ел басқару, елдікке бастау оңай шаруа емес. Ол тек қана аңызға айналған абыздардың еншісіндегі ғана дүние, — деді өз сөзінде кітапхананың қызмет көрсету бөлімінің меңгерушісі Гүлжазира Қойшыбайқызы.

Шара барысында кітапхана ұжымы ұйымдастырған «Заманының заңғар тұлғасы» атты кітап көрмесіндегі С.Әбдірайымұлының «Елу жыл ел ағасы» және «Өнегелі өмір» сериясымен жарық көрген «Дінмұхамед Қонаев» атты жинағына библиографиялык шолу жасалды.

Осы күні орталықтандырылған көпшілік кітапханалар жүйесінің №6 кітапханасы оқырмандарға ұлы жазушы, ғұлама ғалым Мұхтар Әуезовтің туғанына 125 жыл толуына орай «Әлем таныған Әуезов» атты шарасын ұсынды.

Ашық есік күнінің шымылдығы қалалық мәдениет үйінің домбырашыларының орында- уындағы «Қазақ» күйімен түріліп, «Мұхтардың өзі де үлгі, өмірі де» әдеби-монтаж көрсетілді. Сондай-ақ жазушыға оқырмандар мен оқушылар жүрекжарды жырларын арнады. Ал Тараз өңірлік университеті «Актерлік өнер» факультетінің студенттері «Қаракөз» трагедиясынан көрініс көрсетті.

— Мұхтар Әуезовтің маған «Көксерек» және «Жетім» әңгімесі ұнайды. Мағыналы, әдеби түрде жазылған. Атамыздың көптеген кітаптары мен шығармалары әлемге танымал. Осындай шараға ұйытқы болып, оның құнды дүниелерін кейінгі ұрпаққа танытып жатқан ұйымдастырушыларға алғыс айтамын, — дейді оқушы Аружан Рахымжан.

    Гүлбаршын Сейтқазиева, Лаура Абайқызы

 Jambyl-Taraz. — 2022. — 16 наурыз

Өз ғасырының бір туар перзенттерінің бірегейі ретінде тарихтың алтын парақтарында өмір жолы мен қызметі хатталып, халқының жадында мәңгілік сақталып қалған ұлы тұлға — Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев. Айрықша құрметтеуге лайықты қарымды қайраткер ретінде ел есінде қалған еңсесі биік жан.

Осынау тау тұлғалы азаматтың туған күніне орай Тараз қалалық ардагерлер кеңесі Абай атындағы орталық кітапхана ұжымымен бірлесе отырып, аса көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Д.Қонаевтың 110 жылдық мерей тойына арнап «Ұлтымыздың ұлы тұлғасы» атты оқырмандар конференциясы өткізілді.

Бас қосудың мақсаты — жас ұрпаққа дәуірдің дара тұлғасы, адамдықтың Алатауы Дінмұхамед Қонаев туралы жан-жақты түсінік қалыптастыру, кемеңгер тұлғаның мемлекетке және халқына сіңірген ерекше еңбегін, қажырлы жүргізген саясатын үлгі ету, жастар бойына халқымыздың құндылықтарын сіңіріп, ұлтжанды ұрпақ тәрбиелеу үшін әдебиеттерді насихаттау.

Іс-шараға Тараз қалалық ардагерлер кеңесі төрағасының орынбасары Малтабар Жаманбаев бастаған бір топ ардагерлер, колледж білімгерлері мен кітапхана оқырмандары қатысты.

Алғашқы сөзді қалалық ардагерлер кеңесінің жауапты хатшысы, кезінде Ұлттық Қауіпсіздік комитетінің полковнигі болған Сауранбек Жамалбеков алды. «Химпром» өнді- рістік бірлестігінде ауысым басшысы болып жүрген кезінде 1969 жылы маусым айында зауытқа Д.Қонаевтың келгендігін айтып, қол алысып тұрып, өзіне айтқан жылы лебізін, тілегін тебірініспен жеткізді.

Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, «Д.Қонаев» медалінің иегері Баймағанбет Ахмет бүкіл Алаш жұртына аты мәлім Димаш ағаның елінің өркендеп өсуіне қосқан үлесі мен сіңірген еңбегінің зор екендігін айта келе ол кісі жөнінде жазған туындыларымен жан-жақты таныстырды. Өз кезегінде ақын Құрманғазы Мыңжасарұлы Д.Қонаевқа арнаған арнау өлеңдерін оқыды. Сондай-ақ қалалық ардагерлер кеңесі жанындағы Әкелер кеңесінің төрағасы Аманқұл Ысқақов та өлең жолдарын домбырамен нақышына келтіріп, орындап берді.

Қалалық ардагерлер кеңесі ұйымдастыру-әдістемелік комиссиясының төрағасы Алдаберді Мақашев Д.Қонаевпен ұмытылмас әсерлі кездесуін ерекше шабытпен баяндады.

1980 жылы 12 маусымда Д.Қонаев Сарысу ауданына іс-сапармен келіп, бірқатар шаруашылықтарды аралағаннан кейін аудандағы жаңа типтік жобамен салынған № 124 Байқадам селолық орта кәсіптік-техникалық училищесіне атбасын бұрып, ондағы инженер-педагогикалық ұжыммен оқушылармен кездесіп, оқу орнының оқу-материалдық базасымен танысты.

Өзіне жарасымды еңселі биік бойы, жайдары жүзі бізге ерекше жылы көрінді. Ардақты кісінің өз көпшілікпен қол беріп амандаса бастады. Мен ол кезде директордың орынбасары едім, жұмсақ та аялы алақанын директордан кейін екінші болып алып ерекше қуанышқа кенеліп қалдым. Аса құрметті кісімен түскен суретті сары майдай сақтап келемін.

Кітапхана қызметкерлері өзінің телегей теңіздей білімі мен тәжірибесін, жеке өмірін тұтастай халқына, ұлтына арнап, мансап пен байлықтың құлы болмай, өзінің емес қара ормандай халқының, ұлты мен ұрпағының қамы үшін адал ғұмыр кешіп, баршамызға үлгі болған Д.Қонаевқа арналған «Заманының заңғар тұлғасы» атты кітап көрмесімен таныстырып, библиографиялық шолу жасады. Д.Қонаевтың өмірі мен еңбек жолына арналған «Елін танытқан ер» атты бейне шолу көрсетілді.

Тараз қалалық ардагерлер кеңес төрағасының орынбасары М.Жаманбаев қоғам қайраткері Д.Қонаев өз заманының ұлы саясаткер болғандығын, ол билік басында болған уақыт қарама-қайшылықта күрделі болғанымен, елдің экономикасын әлеуметтік саласын, ғылымын, ұлттық мәдениетін дамыту ісіне айтулы еңбек сіңіргендігін айтып өтіп, жас ұрпаққа ұлы тұлғаның жүріп өткен жолын насихаттау санасына жеткізу бүгінгі күннің талабы екендігін атап өтті.

   А.Меңлібайұлы

Тараз қалалық ардагерлер кеңесінің мүшесі

Ардагерлер кеңесі. – 2022. – 2 наурыз