Тараз мұралары. Сансызбай Сарғасқаев. Сұлутөр

Құрметті оқырмандар!

     Балалар әдебиеті – жас ұрпақтың дүниетанымын кеңейтіп, адамгершілікке, еңбекқорлыққа, патриоттыққа тәрбиелейтін маңызды жанр. Балаларға арналған шығармалар жеңіл тілмен жазылғанымен, олардың мазмұны терең әрі тәрбиелік мәні жоғары болуы тиіс. Қазақ балалар әдебиеті де осындай биік мақсаттарды көздей отырып, талай дарынды қаламгерлерді өмірге әкелді.

Сіздердің назарларыңызға белгілі жазушы қазақ балалар әдебиетінің көрнекті өкілі, жас ұрпақтың жүрегіне жол тапқан шығармалардың авторы Сансызбай Сарғасқаев ағамыздың  100 жас мерейтойына орай «Тараз мұралары» жинағының 88-томын ұсынамыз. Бұл том түгелдей Сансызбай Сарғасқаевтың шығармашылығына арналған.

 Тараз мұралары [Мәтін]. Көптомдық. 88 т. Сансызбай Сарғасқаев. Сұлутөр / [жауапты ред. С. Құлбарақ]. — Тараз: Taldyqorgan GROUP, 2020. — 272 б.

Сансызбай Сарғасқаев – 1925 жылы Жамбыл облысы, Қордай ауданында дүниеге келген ол, өмірінің көп бөлігін балаларға арналған әдеби туындылар жазуға арнады. Оның «Достар», «Бір отрядта», «Жұмбақ қыз», «Үш сурет», «Жақсы аға», «Тәмпіш қара» сияқты шығармалары жас оқырмандардың сүйіспеншілігіне бөленіп, олардың рухани дамуына үлес қосты.

Сарғасқаевтың шығармаларының басты ерекшелігі – кейіпкерлерінің шынайылығы мен олардың өмірлік мәселелерді шешудегі ізденістері. Ол жас оқырмандарды адалдыққа, еңбексүйгіштікке, достық пен бауырмалдыққа тәрбиелеуді мақсат етті. «Сұлутөрдің балалары» повесінде де осы құндылықтар басты орын алады, бұл шығарма оқушылардың адамгершілік қасиеттерін дамытуға ықпал етеді.

Бұл «Сұлутөрдің балалары» повесінде – жазушының ауыл өмірін, әсіресе, Сұлутөр ауылының табиғаты мен тұрмысын шынайы бейнелеген шығармаларының бірі. Бұл туындыда ауыл балаларының күнделікті өмірі, олардың бастан кешкен оқиғалары мен ішкі толғаныстары суреттеледі. Жазушының табиғат көріністерін әсерлі сипаттауы арқылы оқырман Сұлутөрдің сұлулығын көз алдына елестетіп, сол ортада өмір сүріп жатқандай сезімге бөленеді. Мысалы, «Бүгін де күндегідей еді. Көкжиектің етегін түре таң біліне бергенде Сұлутөрдің сүйір-сүйір шоқыларына қонған боп-боз ақша бұлттар таң шапағымен бойына қан жүгіргендей, ашық қызыл түске еніп, бейне бір күлтеленген гүлдей жұмырлана қалғанды» деп басталатын сипаттамалар табиғаттың әсемдігін айқын көрсетеді.

Жазушының мұрасы – қазақ әдебиетінің алтын қорына енген құнды дүниелер. Оның шығармалары бүгінгі күні де өзектілігін жоғалтпай, жас ұрпақтың рухани азығына айналып отыр.

Бұл кітаптарды оқысаң, өміріңе қажет сабақ аласың, шынайы достықтың, еңбектің, адалдықтың қандай болатынын түсінесің. Сен де басты кейіпкерлермен бірге күліп, бірге ойланып, бірге ер жетесің.

Кел балалар Сансызбай Сарғасқаевтың қызықты әлеміне бірге саяхат жасайық!

 

 

Жамбыл облысының Қазақстан халқы Ассамблеясы

     Құрметті оқырмандар!

      Қазақстан халқы Ассамблеясы – еліміздің тұрақтылығы мен бірлігінің кепілі, этносаралық татулық пен қоғамдық келісімді нығайтатын бірегей институт. 1995 жылы Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Н.Назарбаевтың бастамасымен құрылған бұл ұйым бүгінде елдің бейбітшілігі мен тұтастығын сақтауда маңызды рөл атқарып келеді.

Өткен 30 жыл ішінде Ассамблея этносаралық қарым-қатынасты нығайтып, барлық ұлт өкілдерінің мәдениеті мен дәстүрін дамытуға, қоғамдағы бірлікті бекемдеуге үлкен үлес қосты. Бұл құрылым Қазақстанның бейбітшілік пен келісім саясатының басты тіректерінің бірі болып табылады.

Ассамблеяның арқасында елімізде 100-ден астам этнос пен 18-ден астам конфессия өкілдері өз мәдениетін, тілін және салт-дәстүрлерін еркін дамыта алатын орта қалыптасты. Ұйым тек этносаралық келісімнің сақталуын қамтамасыз етіп қана қоймай, ел азаматтарының біртұтас қазақстандық халық ретінде қалыптасуына ықпал етуде.

30 жыл — бұл достық пен сенімге, келісім мен өзара құрметке негізделген жемісті жол! Алдағы уақытта да Қазақстан халқы Ассамблеясы бейбітшілік пен тұрақтылықтың берік іргетасы болып қала береді.

Сіздердің назарларыңызға Жамбыл облысының Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметіне арналған иллюстрацияланған, өңірдегі этностардың бірлігі мен татулығын нығайтуға бағытталған маңызды іс-шараларды, тарихи оқиғаларды және мәдениетті дамытуға қосқан үлестерін қамтитын Қазақстан халықтарының Ассамблеясының 30 жылдығына орай  «Жамбыл облысының Қазақстан халқы Ассамблеясы» атты кітабын ұсынамыз.

     Жамбыл облысының Қазақстан халқы Ассамблеясы [Мәтін] = Ассамблея народа Казахстана Жамбылской области = Тhe Assembly of People of Kazakhstan Jambyl region : [фотокітап] / бас ред. В. Титенев. — Алматы : Тау-Кайнар, 2020. — 256 б.

Кітап көпэтносты қоғамдағы ынтымақтастықтың жарқын үлгілерін көрсетіп, Жамбыл өңіріндегі халықтар достығы мен келісімінің айқын көрінісін баяндайды. Кең аудиторияға арналған бұл басылым қызықты деректермен, тарихи мәліметтермен және көркем фотосуреттермен толықтырылған. Кітап үш тілде жазылған.

Бұл кітап оқырмандарға Қазақстан халқы Ассамблеясының ел бірлігін сақтаудағы рөлін түсінуге, оның аймақтық деңгейдегі маңызды бастамаларымен танысуға мүмкіндік береді.

Кітап көпшілік оқырман қауымға арналады.

Асанов Қайырбек. Ай мен күннің сәулесі

Құрметті оқырмандар!

        Поэзияның өзгешелігі — адам баласына тән терең сезімнің нәзік пернесін тап басатын тылсым күшке ие. Сондықтан бұл өнер әлеміне енгенде жан дүниең астаң-кестең толқып, айрықша әсерге бөленесің… Қуанасың, күйінесің, сүйінесің…

        Ағалықтан асып, абыз ақсақалдықтың асуына иек артқан ақынның осынау уақыт бедеріндегі өнегелі  өмір жолына зер сала отырып,  қазақ әдебиетінің қазынасына айналған шығармашылығы жайлы қалың оқырманды хабардар етуді жөн көрдік.

        Сіздердің назарларыңызға, өмірдің өзіндей шынайы, салмақты да салиқалы жырларымен қазақ поэзиясында сүбелі қолтаңбасы бар белгілі ақын, қоғамдағы маңызды әрі жауапты сала — журналистикада қырық жылға таяу абыройлы қызмет атқарған қарымды қаламгер, «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» Қайырбек Асанов ағамыздың  80 жас мерейтойына орай «Ай мен күннің сәулесі» атты кітабын ұсынамыз:

       Асанов, Қ. Ай мен күннің сәулесі [Мәтін] / Қайырбек Асанов. — Алматы : Abai, 2023. – 328 б.          

Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, белгілі ақын Қайырбек Асановтың бұл жыр-жинағына махаббат, ғибрат, Отан, туған жер тақырыбындағы және танымал тұлғалар мен замандастарға арналған өлендері енгізіліп отыр. Кітап үш бөлімге топтастырылған. Алғашқы бөлімінде алпыс жылға таяу бір шаңырақ астында өмір сүріп келе жатқан аяулы жары, ақын, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Күләш Ахметова екеуінің арасындағы сүйіспеншілік сыйластық, сондай-ақ жастыққа тән сұлулыққа іңкәрлік сезімдер ақын жырының арқауы болса, екінші бөлімге әлеуметтік, қоғамдық құбылыстарды, уақыт бедері мен жүрек сырларын сыйғызған жырлары енді. Ал үшінші бөлімдегі арнауларына ақын адам бойындағы адалдық, азаматтық, мейірбандық сияқты мәңгі маңыздылығын жоймайтын қасиеттерді айта отырып, әр өлеңінде әдемі ой түюге тырысып, оқырман қауымды бей-жай қалдырмауға ұмтылады.

        Қайырбек Асанов 1945 жылы 19 ақпанда Қызылорда облысы, Тереңөзек ауданындағы бұрынғы «Қызыл орақ» қазіргі Асқар Тоқмағамбетов ауылында дүниеге келген. 1953-1964 жылдары орта мектепті бітіріп, әскер қатарына шақырылады. Әскерден оралған соң Тереңөзек ауданындағы мәдениет бөлімінің автоклуб меңгерушісі, «Қараөзек» совхозы Комсомол комитетінің хатшысы, аудандық тұтынушылар одағының кадр жөніндегі инспекторы болып қызметтер істеген. 1968 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне түсіп, соңғы курсында оқып жүріп-ақ «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас алаш») газетінде жұмысқа орналасады. Оның «Шәкира», «Бағлан», «Шиелі шынарлары», «Береке бастауы», «Бақыт баспалдақтары», «Оның жұлдызы биік» т.б. очерктері сол кезеңнің жастарын тәрбиелеуге ықпал еткені сөзсіз.

       Қайырбек Асанов жақсы жар. Тәрбиелі ұл-қыз өсірген ардақты әке. Жұбайы Күләш Ахметова белгілі ақын, Қазақстан Жастар Одағы сыйлығының және республика Мемлекеттік сыйлығының лауреаты. Қызы — Жазира Асанова 1990 жылы өткізілген Республикалық «Қыз сыны» конкурсының бас жүлдегері. Қазіргі кезде кемеліне келген ақын Қайырбек Асанов жаңа ізденістер үстінде.

      Өмірдің өрінде, өнердің төрінде жүзген ақынның ғибратты жолы ұрпаққа үлгі!

Мамасерікова Ш. Елге деген махаббат

Құрметті оқырмандар!

«Ақынын құрметтеген ел озады, ақынын құрметтемеген ел тозады», — демекші ақын Шырын Мамасерікованың шығармашылығы өз бояуын жоғалтпайтын, шындықты ту ететін, тек биік шыңдарды бағындыратын туындылар екендігі қақ. Ақындығы мен азаматтығын тең ұстайтын, елдің сөзін сөйлеп, жоғын жоқтаған, дауласуға бар, жауласуға жоқ қасиеті басым ақыны екені даусыз.

Сіздердің назарларыңызға «Қазақстан Республикасы халық ағарту ісінің үздігі», «Ерен еңбегі үшін», ҚР Президентінің «Алғыс хатымен», аудандық, облыстық әкімшіліктің Құрмет грамоталарымен марапатталған, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, ақын Шырын Мамасерікованың 80 жас мерейтойына орай «Елге деген махаббат» атты кітабын ұсынамыз:

      Мамасерікова, Ш. Елге деген махаббат [Мәтін] : [өлеңдер, балладалар, сценарийлер, мақалалар] / Шырын Мамасерікова. — Алматы: Abai, 2023. — 268 б.

Ақын Шырын Мамасерікованың бұл жинағына негізінен соңғы кезде жазған шығармалары еніп отыр. Кітап екі бөлімнен тұрады: бірінші бөлімде өлеңдер мен балладалар, екінші бөлімінде сценарийлер мен мақалалар ұсынылған. Автор туған жердің кешегісі мен бүгінін парасатты поэзия тілімен кестелеп, мемлекеттің ең басты байлығы — ел адамдарының биік адамгершілігі мен рухани құндылықтарын жырға қосады.

Шырын Мамасерікова — 1945 жылы 1 қаңтарда Жамбыл облысыТұрар Рысқұлов ауданындағы Жалпақсаз ауылында туған. Каменка орта мектебінің 7-сыныбын бітірген соң, Жамбыл педучилищесінде оқыды. 1963-1967 жылдары Алматыдағы Қазақ педагогикалық институтының филология факультетін бітірген. Еңбек жолын Меркі ауданындағы Гранитогор мектеп-интернатында мұғалім болып бастаған. Кейін аудандық халық ағарту бөлімінде методист, 1986 жылдан зейнетке шыққанға дейін Меркі ауданы тарихи өлкетану мұражайы директоры қызметтерін атқарған. 1986 жылдан бері Қазақстан жазушылар одағы мүшесі. «Жыл құстары», «Гәкку», «Назерке», «Нәзік нақыш», «Асылдың сынықтары», «Өлеңімнің әр жолы — өмірбаян», «Әулие бабам — Сыпатай», «Фатима», «Бақыт», «Арман гүлі» атты кітаптары жарық көрді. Ойға тарта жыр жинақтарына топтамалары енген. Бірнеше дүркін аудандық, облыстық, республикалық Ақындар айтысының жүлдегері атанды.

Шырын Мамасерікова — дарынды ақын, бақытты ана, адал жар, аяулы әже. Ауылда туып, ауданда тұрып, қалың қазаққа танылған Шырын Мамасерікованың ұлттық бояуы қанық, қарапайым өлеңдері елге белгілі. Осындай дарынды ақыны бар қазақ халқы шын бақытты.

Кітап көпшілік оқырман қауымға арналады.

Тараз мұралары. Көптомдық. 86 т. Әбен Сатыбалдиев

Аударма ұлт пен ұлтты, мәдениет пен мәдениетті жақындастырудың басты рухани құралы ретінде барған сайын маңызын арттыруда.

      Көркем аударма — көркем шығармашылықтың түрі ретінде онда аудармашының дүниетанымы мен тәсілі, шығармашылық дербестігі әрі аудармадағы, сонымен қатар, түпнұсқадағы ұлттық ерекшелігі айқындалады.

      Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға, Ай кітабы бетіне, қазақ әдебиетінің белгілі өкілдерінің бірі, дарынды прозаик, қаламымен туған халқының бақытына, мәдениетіне қызметін аямаған азамат, ардақты қаламгер, аудармашы Әбен Сатыбалдиевтің 110 жылдығына орай көптомдық «Тараз мұралары» атты кітабынің

       86-шы томындағы қаламгердің «Беласар»: роман, повесть, әңгімелер жинағын ұсынамыз:

Тараз мұралары [Мәтін]. Көптомдық. 86 т. Әбен Сатыбалдиев. Беласар: роман, повесть, әңгімелер / [жауапты ред. С. Құлбарақ]. — Тараз : Taldyqorgan GROUP, 2020. — 224 б.

Қаламгер 1914 жылы 31 желтоқсанда Жамбыл облысының Мойынқұм ауылында дүниеге келген. 1939 жылы облыстық «Оңтүстік Қазақстан» газетінің редакциясына жұмыс атқарды. Әуелі әдеби қызметкер, сонан соң бөлім менгеруші болып қызмет етеді. 1945-1955 жылдары республикалық «Социалистік Қазақстан» газетінің Оңтүстік Қазақстан облысындағы тілшісі, одан кейін аударма бөлімін, әдебиет және өнер бөлімін басқарған. ҚазМУ-дің филология факультетін сырттай оқып бiтipгeн (1955 жыл).

       Белгілі журналист-жазушы, әрі шебер аудармашы Әбен Сатыбалдиевтің бұл кітабына аяқтай алмай кеткен «Беласар» романы, «Ақ-Марал» повесі мен «Жұбаныш», «Намыс», «Қарттың мақтанышы», «Ескінің жұрнағы» атты әңгімелері еніп отыр.

      «Беласар» романы 1916 жыл оқиғасының Жетісу өңіріндегі көрінісінен дерек береді. Сол тұстағы қазақ елінің аянышты халін сенімді етіп суреттейді.

      «Ақмарал» повесінде еңбек озаты жас қазақ әйелінің жұмысы мен отбасы жағдайын қатар алып, осыған байланысты адамзаттың проблемасын қозғайды.

      Әбен Сатыбалдиевтің туындылары жұп-жұмыр әңгімелер мен повестерден басталып кең көлемді романдармен, бірнеше аудармаларымен жалғасады.

 

Майлин Б. Күлпаш

Жазушы Мұхтар Әуезов: «…өмір шындығын, адамдардың типтік бейнесін жасауда Бейімбеттей ешбір жазушы шынайы суреттей алған емес» деген екен. Бейімбет Майлиннің осыдан бір ғасыр бұрын көтерген мәселелерінің барлығы да дәл бүгін де өзектілігін жойған жоқ.

Қараша айында Ай кітабы бетіне, кемеңгер жазушы Бейімбет Майлиннің туғанына 130 жыл толуына орай «Qasym kitaphanasy» сериясы бойынша жарық көрген «Күлпаш» таңдамалы атты кітабын ұсынамыз:

  Майлин, Б. Күлпаш [Мәтін] : таңдамалы / Бейімбет Майлин. — Қарағанды : Qasym, 2024. – 184 б.

Бейімбет Майлиннің «Күлпаш» әңгімесі – ел басына түскен ашаршылықтың шындығын көрсеткен шығармалардың бірі. Онда аштық алдындағы дәрменсіздік, ұлы мен күйеуінің аштықтан аман қалуы үшін Күлпаштың ойда жоқ әрекетке баруы, яғни басқа ерге шығуы әңгімеленеді.

Сөз өнерінің бір құдіреті — өткенді көз алдыңа әкеліп, көріктендіру. Өнердің бұл құдіретін әр суретші өз мүмкіндігіне қарай біледі. Бейімбет Майлиннің қаламынан туған әңгімелер – ХХ ғасыр басындағы қазақ өмірінің әдеби шежіресі. Оның шығармаларында сол дәуірдің оқиғалары, үлкен-кіші әрекеттер, жаңа өзгерістер, зорлық-зомбылық, тәртіпсіздік әрекеттері дәл суреттеледі. Бұл жинаққа енген бірқатар әңгімелер, сондай-ақ «Шұғаның белгісі» әңгімесі Б.Майлиннің авторлық даралығын, шығармашылық көзқарасын кеңінен танытады.

Жазушы шығармашылығы қазақ әдебиетін жаңа деңгейге көтергені. Өткір тіл, уытты юмор, заман шындығы, халықтың мұң-мұқтажы, бәрі-бәрі оның шағын ғана әңгімелерінен көрініс тапты. Кітап барша оқырман қауымға арналады.

 

 

Нұрпейісов Ә. Курляндия

Биыл Алаштың бағына біткен қарымды қаламгер, классик жазушы Әбдіжәміл Нұрпейісовтің туылғанына  100 жыл толады.

Құрметті оқырмандар! Қазан айында, Ай кітабы бетіне қазақ әдебиетіне зор үлес қосқан суреткерлердің бірі, соғыс ардагері, жазушы Әбдіжәміл Нұрпейісовтің мерейтойына орай «Курляндия» атты кітабын назарларыңызға ұсынамыз:

            Нұрпейісов, Ә. Курляндия [Мәтін] / Нұрпейісов Ә. — Алматы : Өлке, 2005. — 320 б.

             Әбдіжәміл Кәрімұлы Нұрпейісов 1924 жылы 22 қазан Қызылорда облысы, Арал ауданының Үшкөң ауылында дүниеге келген. Ол орта мектепті тәмамдаған бойда әскер қатарына шақырылып, Ұлы Отан соғысына аттанды. Қысқа мерзімді курстарды бітіргеннен кейін Оңтүстік және Прибалтика майданында, Луганск түбінде миномёт ротасында саяси қызметкер, кейін штабист ретінде Балтық маңында Курлянд плацдармындағы шайқастарға қатысты.

1946 жылы желтоқсанда әскерден босанған Әбдіжәміл Нұрпейісов армия қатарында жүріп бастаған «Курляндия» романын жазуға кіріседі, роман 1950 жылы шыққан алғашқы атауымен екінші рет (кейін «Күткен күн» атауымен төрт рет шыққан).

Романда Курляндия жерін неміс басқыншыларынан азат ету жолындағы кеңес жауынгерлерінің, партизан отрядтарының қажырлы ерлігі, азаматтық тұлғасы сипатталады. Олардың арасындағы халықтар достығы, бауырмалдық, азаматтық ар тазалығы, адалдық проблемасы, махаббат сезімдері, жеке адамдар арасындағы арамзалық, өсек секілді әдепсіздіктер шынайы, көркем тілде, елеулі оқиғалармен суреттелген.

Ұлы Отан соғысы кезіндегі оқиғалар, халықтың тұрмысы жайлы осы романда айтылады. Романда реализмді көруге болады. Өйткені, Есей, Петр Денисов, Қожақ, Самед сияқты кейіпкерлер күнделікті өмірдегі бейнелерімен суреттелген. Олардан басқа Ғизатуллин, Баян, Миронов, Остапчук тәрізді біраз кейіпкерлер осы образдарды толықтыра түседі. Курляндия түбіндегі жойқын соғысқа қатысқан осы тұлғалардың қимыл-әрекетінен патриоттық сезімін, ой-армандарын Ұлы Отан соғысының дауылдарымен астасып жатты

Әбдіжамал Нұрпейісовтің «Курляндия» романы Ұлы Отан соғысының сұрапыл сәттерін суреттейтін туындылардың бірі болып, әдебиет аспанында бір ғаламшар ретінде қалмақ. Курляндия түбіндегі шайқас арқылы біраз образдарды жинақтап, оқырманын еліктіріп, қызықтырады.

Тұтас бір ғасырда қазақ көркем сөзін өрге сүйреуден танбай, сол жолда талай-талай биік жетістіктерге жеткен Әбдіжәміл Нұрпейісов — бүгінгі әдебиетіміздің көшбасшысы. Оның қаламынан туған құнды шығармалар мәңгілікті бетке алған қазақ руханиятының көгінде жұлдыз болып жана берері хақ.

Кітап көпшілік оқырман қауымға арналады.

Тараз мұралары. Көптомдық. 80 т. Шона Смаханұлы. Өткірдің жүзі

Адамға қызмет — абыройлы міңдет екенін ерте сезінген ақын-сатирик Шона Смаханұлы шығармашылық мұрасында ұлтқа, халық мүддесіне қатысты мәселелердің бәрі -баршасына ерекше ден қойып әзіл-ажуа, сынсықақ, шымшымалары арқылы қоғам-кезең көріністерін, өмір-тұрмыс сырларын, адам мен оның еңбегін жоғары бағалап, зор маңыз берді.

Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға, Ай кітабы бетіне ана тілінің жанашыры, Алматы қаласының қазақ мектептері мен балабақшаларын қазақыландыруға айтулы үлес қосқан, сайыпқыран сатирик, шоқ тілді ақын ретінде ерте танылған қаламгер Шона Смаханұлының 100 жылдығына орай көптомдық «Тараз мұралары» атты кітабынің 80-ші томында сатириктің «Өткірдің жүзі» жинағын ұсынамыз:

Тараз мұралары [Мәтін]. Көптомдық. 80 т. Шона Смаханұлы. Өткірдің жүзі / [жауапты ред. М. Рысдәулет ; құраст. Т. Мұқашев, Б. Мақашев]. — Тараз : Galaxy, 2019. — 304 б.

Бұл кітапқа ұлттық әдебиеттегі сатира жанрының дамуында өзіндік орны бар дарынды қаламгер, қайраткер тұлга  Шона Смаханұлының әр жылдары жарық көрген туындылары еніп отыр. Қаламгердің туындыларында заманның бағыт-бағдары, қоғамның даму арнасы және онда орын алып отырған кемшіліктер сатираның уытты тілімен шынайы баяндалады.

Өмір кезеңдерінен айқын аңғарылатынындай, Жамбыл облысындағы Талас ауданының Ойық ауылында туған Шона Смаханұлы әке-шешеден ерте айырылып, балалар үйінде тәрбиеленді.

Сатирик-ақын Шона Смаханұлы артында мол әдеби мұра, азамат ретінде елеулі із қалдырған. Тоталитарлық заманда білім беру саласындағы солақайлықтарды сынап, қазақ мектептерін көбейту жолындағы белсенді іс-әрекеттері үшін «ұлтшыл» атанған күрескер ақын Шона Смаханұлының ұлттық рух, ата-баба дәстүрлерін жаңғыртуға бар қуатын арнаған. Ол бар саналы ғұмырын елін, Отанын сүюге арнап, сол жолда қызмет етіп, мемлекеттік тіліміздің нығаюына ерекше серпін күш беріп, қазақ руханиятының өсіп-өркендеуіне өлшеусіз үлес қосқан асыл азамат еді.

Кітап көпшілік оқырман қауымға арналады.

Құнанбайұлы А. Сәулең болса кеудеңде

Әр заманда ұлт пен мемлекет келбетін жарқын да жасампаз идеяларымен айқындаған тұлғалар болады. Қазақ елі тарихында сондай тұлға — Абай Құнанбайұлы.

      Құрметті оқырмандар, сіздердің назарларыңызға тамыз айында Ай кітабы бетіне қазақтың ұлы ақыны, ұлтымыздың мақтанышы, данышпан перзенті, қазақтың ең жанашыр    сыншысы Абай Құнанбайұлыны «Сәулең болса кеудеңде» атты өлеңдер жинағын ұсынамыз:

      Құнанбайұлы, А. Сәулең болса кеудеңде [Мәтін] / Абай Құнанбайұлы. — Алматы : Мазмұндама, 2023. — 212 б.

     Ақын, ағартушы, қазақ жазба әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, қайраткер Абайдың өлеңдеріне қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық мәселелері мен ізгілік, адамгершілік тақырыбы арқау болған. Терең философиялық ой мен азаматтық пафосқа толы шығармалары надандыққа қарсы күреске шақырады.

      Абай – қазақ әдебиетін әлемдік деңгейге көтерген ұлы ақын ғана емес, сонымен бірге қазақтың мәңгілік ойы мен сөзін өркениеттің биігінде тұрып айтқан дала данышпаны да. Қазақтың халық болып жұрт қатарлы өмір сүруі үшін адал еңбек етіп, озық білім мен ғылымды игеріп, ұлттық рухани құндылықтар мен имандылықтың асыл қасиеттерін бойына сіңірген «Толық адам» болуы керектігін ескерткен де — дана Абай. Абайдың ұлы-лығы сол, оның сөз өнерінің інжу-маржанына айналған поэзиясының әрбір сөзі ойымызға, бойымызға адамгершіліктің, ұлттық рухтың нәрін сеуіп, санамызды жаңғыртып, өмірге деген құлшынысымызды арттыра түсуінде жатыр.

      Ақын тұлғасы қаншалықты ірі болса, халыққа ықпалы да соншалықты зор болатыны, айналасына түсетін жарығы да мол болатыны анық.

      Қадірменді жас ұрпақ! Ұсынылып отырған Абайдың өлеңдері сіздерге алдағы өмірлеріңізде алға бастайтын компас болсын, даңғыл жолға адастырмай түсіретін жарық жұлдыздарыңызға айналсын!

Оспан С. Балуан Шолақ

Оның есімін де халық осы соңғы өнеріне сүйсінгендіктен еркелетіп, жас күнінде саусағын үсітіп алуына байланысты «Балуан Шолақ» деп атаған, әйтпесе өзінің азан шақырылып қойылған шын аты — Нұрмағанбет.  Ол әнші-композиторлық дәстүрді берік ұстанып, өзі де ән шығарады. Балуан Шолақ қазақтың әншілік өнерін өрістетуге үлкен үлес қосқан композитор.

Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға,  шілде айында — Ай кітабы бетіне қазақтың халық композиторы, ат ойынының түрлі тәсілін меңгерген өнерпазы, күш өнерін көрсеткен спортшысы, жауырыны жерге тимеген балуаны Нұрмағанбет Баймырзаұлы, Балуан Шолақтың 160 жылдығына орай «Балуан Шолақ: өмірі мен музыкалық мұрасы» атты кітабын ұсынамыз:

   Оспан, С. Балуан Шолақ [Мәтін] : өмірі мен музыкалық мұрасы. — Нұр-Сұлтан: Фолиант, 2020. — 176 б.

Өнер зерттеушісі, Қазақстанның еңбек сіңірген артисі Серік Кәрібайұлы Оспан бұл ғылыми-зерттеу еңбегінде атақты ақын композитор, палуан Балуан Шолақтың шығармашылық өмірбаянына байланысты деректерді, мәліметтерді ғылыми айналымға қосқан.

Көнекөз ақылы дария, есті қариялардың әңгіме-естеліктерінен Балуан Шолақтың мағыналы ғұмырына, сұлу өнеріне, трагедиялық тағдырына қатысты мол, тың деректер жинақтауы — осынау еңбектің басты сипаты. Кейінгі жылдары Балуан Шолақтың шашырап жүрген әндерін біріздендіріп, нотаға түсіріп, хронологиясын сақтағаны, бір-біріне ауысып кеткен ән мәтіндері де ретке келтірілгендігі қуантады.

Бұл тың еңбек өнерсүйер қауым мен қазақи әдебиетке сусап отырған өнер мен мәдениет оқу орындарына арналған.