Оның есімін де халық осы соңғы өнеріне сүйсінгендіктен еркелетіп, жас күнінде саусағын үсітіп алуына байланысты «Балуан Шолақ» деп атаған, әйтпесе өзінің азан шақырылып қойылған шын аты – Нұрмағанбет.  Ол әнші-композиторлық дәстүрді берік ұстанып, өзі де ән шығарады. Балуан Шолақ қазақтың әншілік өнерін өрістетуге үлкен үлес қосқан композитор.

Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға,  шілде айында – Ай кітабы бетіне қазақтың халық композиторы, ат ойынының түрлі тәсілін меңгерген өнерпазы, күш өнерін көрсеткен спортшысы, жауырыны жерге тимеген балуаны Нұрмағанбет Баймырзаұлы, Балуан Шолақтың 160 жылдығына орай «Балуан Шолақ: өмірі мен музыкалық мұрасы» атты кітабын ұсынамыз:

   Оспан, С. Балуан Шолақ [Мәтін] : өмірі мен музыкалық мұрасы. – Нұр-Сұлтан: Фолиант, 2020. – 176 б.

Өнер зерттеушісі, Қазақстанның еңбек сіңірген артисі Серік Кәрібайұлы Оспан бұл ғылыми-зерттеу еңбегінде атақты ақын композитор, палуан Балуан Шолақтың шығармашылық өмірбаянына байланысты деректерді, мәліметтерді ғылыми айналымға қосқан.

Көнекөз ақылы дария, есті қариялардың әңгіме-естеліктерінен Балуан Шолақтың мағыналы ғұмырына, сұлу өнеріне, трагедиялық тағдырына қатысты мол, тың деректер жинақтауы – осынау еңбектің басты сипаты. Кейінгі жылдары Балуан Шолақтың шашырап жүрген әндерін біріздендіріп, нотаға түсіріп, хронологиясын сақтағаны, бір-біріне ауысып кеткен ән мәтіндері де ретке келтірілгендігі қуантады.

Бұл тың еңбек өнерсүйер қауым мен қазақи әдебиетке сусап отырған өнер мен мәдениет оқу орындарына арналған.

       Халық поэзиясы – біздің халқымыздың нәр алып сусындаған бұлағы, сарқылмас мол қазынасы. Сол мол қазынаны бүгінгі ұрпаққа жеткізуші сал-серілер, ақын-жыраулар еді. Осы ақындық дәстүрді ілгері дамытқандардың бірі – халық жырының тарланы, екі заманды жырға қосқан ақын, композитор Кенен Әзірбаев.

       Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға,  маусым айында – Ай кітабы бетіне қазақтың әйгілі халық ақыны, әнші, композитор, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Кенен Әзірбаевтың 140 жылдығына орай «Кенен Әзірбаев» атты кітабын ұсынамыз:

Кенен Әзірбаев, 1884-1976 [Фотоальбом]. – Алматы : Өнер, 2008. – 160 б.

XX ғасырда ұлттық рухтың ұлы өнерпазы: жырауы әрі ақыны, жыршысы әрі күйшісі, әншісі, композиторы, шежірешісі, ірі қоғамдық қайраткері болып халықтың төрінен орын алған Кенен ата.

      Кенен Әзірбаевтың өмір жолын бейнелейтін өте мол фотосуреттер жинақталған. Фотоальбом төрт бөлімнен тұрады.

      Бірінші бөлімінде ақынның кіндік қаны тамған, балалық, жігіттік шақтарын өткізген жер-су, елді мекен суреттері бейнеленген. Мұның бәрі де Кенен ақынның өмірімен тығыз байланысты, әндері мен жырларына арқау болған жерлер.

      Екінші бөлімінде ақынның өз өмірінде шығармашылық байланыста және сыйлас-дәмдес болған қоғам қайраткерлерінің суреттері топтастырылған.

      Үшінші бөлім ақынның өз шығармашылығына, өмір жолына арналған.

      Төртінші бөлімін ақынның көзі тірісінде тойланған 80, 90 жылдық мерейтойларындағы фотосуреттер қамтиды. К.Әзірбаевтың үрім-бұтақтары да фотоальбомның осы бөлімінде.

Фотоальбом, негізінен, тарихшыларға, өнер зерттеушілеріне, мұрағат қызметкерлері мен жоғары және орта оқу орындарындағы өскелең жас ұрпаққа арналады.

Жазу мен Жалғанды тұтастыра білу үлкен шеберлікті, асқан дарындылықты қажет етсе керек. Лықсыған сезім-теңізді шайқап төкпей жүректен-жүрекке жеткізе білу ақындардың ақынына ғана бұйырар бақыт.

Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға мамыр айында – Ай кітабы бетіне, қазақтың көрнекті ақыны, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Мемлекеттік «Дарын» жастар сыйлығының және Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты Маралтай Райымбекұлының 55 жасқа толуына орай  оның «Аруана» атты кітабын  назарларыңызға ұсынамыз.

     Райымбекұлы, М. Аруана [Мәтін] : [поэма] / Маралтай      Райымбекұлы. – Алматы: Сардар, 2022. – 352 б.

Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты, қазақ поэзиясына жаңаша бағыт, мән-мағына әкелген ақын Маралтай Райымбекұлы Ыбыраев 1969 жылы Жамбыл облысы, Сарысу ауданында дүниеге келген.

Маралтай Райымбекұлының «Аруана» поэмасы, терең философиялық астары бар, бай және көркем тілі бар, XIII ғасырда Ұлы Жібек Жолында орналасқан және Алтын Орда тұсында өркендеген Сарайшық қаласында болған тарихи оқиғалар туралы баяндайды.

Ұлттық әдебиеттің қазынасын толықтырған бұл шығарма Алтын Орданың 750 жылдығына орай оқырмандарға тарту болды.

Қара өлеңді дүниенің төрт құбыласы десек, сол төрт құбылаға жарық түсіріп, әуен сыйлап, әрбір тағдыр үшін дабыл қағып тұрған Маралтай Райымбекұлының шығармашылығы жеті қат көктен саулаған нұр, жеті қат жерден лаулаған от сияқты әсер береді.

Кітап көпшілік оқырман қауымға арналады.

    Жастар – қоғамның қозғаушы күші. Болашағын бағамдайтын мемлекет жастарының санасының ояу, білімінің жоғары болуына басты мән береді. Білім мен ғылымның салтанат құруы Отанның еңсесін ешкімге бастырмауға сеп болатынын бүгінгі заман дәлелдеп отыр. Жамбыл өңірінің жастары да қашанда бастамашыл және ел тағдырына белсене араласуға дайын.

    Жастар – қай заманда, қай елде болмасын асқақ арман мен үміт, биік ар мен өр намыстың символы. Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға  сәуір  айында – Ай кітабы бетіне, «Әулиеата жастары» облыстық жастар энциклопедиясын ұсынамыз.

    Әулиеата жастары [Мәтін] : облыстық жастар энциклопедиясы / [құраст. Ғ. Абылай]. – Тараз : Формат-Принт, 2023. – 172 б.

    Бұл кітапта киелі Әулиеата топырағында дүниеге келіп, әр түрлі салада өңір дамуы мен ел өркендеуіне үлес қосып жүрген жастардың өмірбаяны мен жетістіктері жинақталған.

    Оқушы, студент кезінен бері белсенділік танытып, мемлекеттік жастар саясатына аяқ басқан патриот жастар, ауылдың спортынан тәлім алып, байрақты бәсекелерде еліміздің көк туын желбіретіп жүрген спортшылар, ғылымда жаңашылдық әкелген білімді жастар, әдебиет пен мәдениетте ұлттық құндылықтарды ұлықтап жүрген жас ақын-жазушылар т.б. ізденісте жүрген жастар «Әулиеата жастары» энциклопедиясына еніп отыр.

    Жастар энциклопедиясының I томына студенттік жылдардан әлеуметтік лифт қалыптастырып, бүгінгі күнде ел мақтанышына айналған 186 жас енсе, II томда   «Әулиеата үміті – 2022» жастар сыйлығының жеңімпаздары мен Әлем чемпионаттары мен халықаралық байрақты бәсекелерде топ жарған, соңғы жылдары жетістікке жетіп, Әулиеата атын асқақтатқан 169 жас қамтылды.

    Кітап көпшілік оқырмандарға арналады.

      Сатира күлдіріп отырып жылататын, жылатып отырып, күлдіретін сиқырлы өнер. Нағыз сатирик өткір тілімен осып түскенде ту сыртыңнан келіп біреу қамшымен салып жібергендей күй кештіреді, сөйте тұра еріксіз езу тарттырады. Халықты күлдіре отырып тілімен түйреп те алатын, орайы келгенде ойындағыны ойнақы етіп жеткізе білетін сатириктің бірі Толымбек Әлімбекұлы.

     Құрметті оқырмандар, наурыз айына  Ай кітабы бетіне белгілі сатирик, Қазақстан жазушылар одағының, Қазақстан журналистер одағының мүшесі Толымбек Әлімбекұлының 70 жылдық мерейтойына орай «Қалай болса – солай» атты әзіл-сықақ өлеңдер жинағын ұсынамыз:

Әлімбекұлы, Т. Қалай болса – солай [Мәтін] : әзіл-сықақ өлеңдер / Толымбек Әлімбекұлы. – Алматы : ҚАЗақпарат, 2011. – 284 б.

Сықақшы Толымбек Әлімбекұлының «Қалай болса – солай» жинағы «Адам жайлы ақиқат-аңыз» атты памфлет-поэма мен соңғы жылдары жазылған сықақ өлеңдерден құралған.

     Заманның лебі мен адамның демі арасындағы келеңсіз жайлар әжуаланған өлеңдерде ащы сатира, өткір сарказм, жеңіл әзіл, қуақы күлкі бар. Саясат, әлеуметтік мәселелерді сөз еткен шығармалар да жинақты одан сайын салмақтандыра түседі. Әсіресе, тіл, ұлттық тақырыптар кеңірек қамтылған.

     Тілі бай, ойы жүйрік, күлкісі мағыналы. Ойнақы сөздер мен сөйлемдер кітаптың ажарын ашады.

Небәрі 23 жасында жұлдыздай жарқ етіп жанған шоқтығы биік Саттар атамыз қазақ әдебиетінде орны бөлек, қайталанбас тұлға. Саттар Ерубаев ақын, жазушы, ең алғашқы фантаст, қоғам қайраткері. Оның өлеңдері өскелең ұрпаққа үлгі өнеге.

        Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға, ақпан айында – Ай кітабы бетіне, көрнекті жазушы, ақын, аудармашы, әдеби сыншы, публицист Саттар Ерубаевтың туғанына 110 жыл толуына орай «Шығармалары» атты кітабын  ұсынамыз.

 Ерубаев, С. Шығармалары [Мәтін]: (роман, өлең-жырлар, әңгімелер, сықақ, сын, көсемсөз, естеліктер, мақалалар) / Саттар Ерубаев.; құраст. Б. Хабдина, Б. Қойшыбаев. – Алматы: Рух БГ, 2014. – 480 б.

Кітапқа қазақ әдебиеті төрінен мәңгілік құрметті орын алған, жастардың сүйікті жазушысы Саттар Ерубаевтың атақты «Менің құрдастарым» романы, өлең-жырлары, әңгімелері, сатирасы, әдеби сындары мен публицистикалық еңбектері, сондай-ақ қатардағы оқырманының оның өмірі мен қызметі жайлы өзіндік саттартану бағытындағы жазбалары енгізілген.

     Саттар Ерубаев ағып өткен қамшының сабындай қысқа тіршілігінде әдебиеттің алтын қорына енген тамаша туындылар жасап кетті. Оның шығармалары әлденеше ондаған жылдар бойы талай жанның дүниетанымын, өмірге көзқарасын қалыптастыруға жәрдемдесіп келеді.

     Жазушы жазған «Менің құрдастарым» атты романы жас ұрпақтың жан дүниесіне айрықша әсер еткен кітаптар қатарында. Романда көмір өндірісінің қайнаған өміріне терең үңіліп, жас қазақ инженерлері мен жұмысшыларының өсу жолын, ескі мен жаңаның қиян-кескі күресін суреттеген. Бас кейіпкерлер Рахмет пен Лиза арқылы жаны таза, адамгершілігі мол, ғашық жандардың бейнесін кейінгі ұрпаққа үлгі етіп ұсынады.

     Жинақ жазушының әйгілі шығармаларын қайта топтап ұсына отырып, қазіргі жас оқырманға жазушының қайталанбас бейнесі мен шығармашылық көркем әлемін мейлінше тақалта түсуді көздейді.

     Кітап Саттар Ерубаевтың туғанына 100 жыл толуына орай шығарылған. Кітап көпшілік оқырманға арналған.

   Ақындық өнер – сөз өнерінің аса қастерлі саласы, ақын бойындағы шығармашылық қуат пен шынайы таланттың биік өлшемі, ұлттық әдебиеттегі сезім мен сырға толы тамаша поэтик, дәстүр мен ақын шабытының астаса келіп, өлең құдіретінің жарқырап көрінер әсемдік әлемі.

            Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға,  қаңтар айында – Ай кітабы бетіне, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, Халықаралық Э.Иманалиев атындағы әдеби сыйлықтың лауреаты, «Құрмет» орденінің иегері Үміт Битенованың 60 жасқа толуына орай «Ешкімге айтпаған сырларым» атты жыр жинағын ұсынамыз.

             Битенова, Ү. Ешкімге айтпаған сырларым [Мәтін] : өлеңдер, толғау, балладалар / Үміт Битенова. – Алматы: Алматы-Болашақ, 2023. – 216 б.

             «Әдебиеттің әлеуметтік маңызды түрлерін сатып алу, басып шығару және тарату» бағдарламасы бойынша жарық көрген ақынның бұл кітабына әр жылдары дүниеге келген поэзиялық шығармалары топтастырылған.

             Пәкиза тазалық, сыршылдық, ойлылық араласа өріліп жататын шығармаларымен адамдарға ағынан жарылып сыр айту, тосын тың теңеулер арқылы сәтті шешім қабылдау Үміт жырларының басты ерекшелігі.

             Әлеуметтiк әуенге бейiм, өлең тiлiн құрайтын сыршыл нәзiк сезiмiн оқиғалы жырларына дарыта бiлетін ақын барша адамбаласылық байыпты ойға бармайынша, адамзаттың көсегесi көгермейтiнiне көңiлдi ұйытып, көздi жеткiзедi.

            Ақынның ешкімге айтпаған сырларымен танысуға асығыңыз, құрметті кітапсүйер қауым!

Ол – тектінің көзі, асылдың сынығы еді. Әкесінен жастай қалды. Гүлнар Дулатова әкесі Міржақып және басқа да Алаш зиялылары туралы құнды құжаттарды көзінің қарашығындай сақтап, жинақтап, жарияға шығарған жан.

Құрметті оқырмандар! Сіздердің назарларыңызға Гүлнар Міржақыпқызы Дулатованың «Алаштың сөнбес жұлдыздары»  атты естелік кітапты назарларыңызға ұсынамыз.

Дулатова, Г.М. Алаштың сөнбес жұлдыздары [Мәтін] : [естелік-эссе] / Гүлнар Міржақыпқызы Дулатова. – Алматы: Мектеп, 2023. – 264 б.

Гүлнар Міржақыпқызы жариялылық басталысымен-ақ, қолына қалам алып, соңына мол мұра қалдырды. Ол 1988 жылдан бастап кешегі күнге дейін мерзімді баспасөз беттеріне көптеген мақала, очерк, естелік, эссе жазып тұрды.

«Гүлнар Дулатова Алаш зиялылары ұрпағының атынан Алаш зиялыларының жоқтаушысы ретінде қазаққа көп еңбек сіңірген азамат. Азамат деген сөзіміздің негізі бар. Өйткені, бұл кісі әкесінің ақталуы жолында көп еңбек етті.  Оның әкесіне деген махаббаты, бүкіл Алаш зиялыларына деген махаббаты, солардың мұратына, идеясына деген  адалдыққа ұласқан», – дейді алаштанушы ғалым Дихан Қамзабек.

Гүлнар Міржақыпқызының қос кітабында да Алаш ардақтылары жөніндегі беймәлім деректердің көбісі жарияланған. Алаштанушы ғалымдардың айтуынша, қазақ зиялыларының 70 пайызға жуық фотосурет Гүлнар Дулатованың қолында ұзақ жылдар бойы сақталған.

Саяси қуғын-сүргіннің зардабын әкесі тартса да, қызы Гүлнарға да оның кесірі тимей қоймады. Тағдырдың қатал сынына мойымаған жан Алашорда арыстары жөніндегі мәліметтерді бүгінгі  ұрпаққа аманат етуді киелі парыз деп санаған.

 XIX ғасырдың аяғы мен XX бас кезінде өмір сүрген, шығармашылығы ешкімге ұқсамайтын, өзіндік қолтаңбасы бар қазақ ақынының бірі. Ол өзінің өлеңдері мен поэмалары, мысалдары мен әңгімелері арқылы ғана емес, ауыз әдебиетінің не бір асыл үлгілерін меруерттей тізіп хаттап, жинаумен де жұртқа кеңінен танылды.

       Құрметті оқырмандар Ай кітабы айдарына қақатың біртуар төл перзенті, ақын, ағартушы, тарихшы, фольклоршы Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының 165 жылдығына орай бес кітаптан тұратын Таңдамалы шығармалар жинағының бірінші кітабын ұсынамыз:

Көпейұлы, М.Ж. Таңдамалы шығармалар жинағы [Мәтін]. 1 кітап. Өлеңдер / Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы. ; [құраст. Ж. Салтақова]. – Алматы: [баспасыз], 2023. – 312 б.

Белгілі ақын, этнограф Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармаларын жариялау, бастыру кешеуілдеп, еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін ғана қолға алынды. Мәшһүр Жүсіп          Көпейұлының кейінгі ұрпаққа қалдырған рухани мол мұрасы – нағыз парасаттылықтың, инабаттылықтың, киеліліктің, ар-намыс пен тектіліктің жарқын үлгісі. Бұл мұра – қазақтың тарихын түгендеуде, әдебиетін жүйелеуде таптырмас алтын қазына.

      Жинаққа ақын Мәшһүр Жүсіп Көпейүлының дін, шариғат, ғылым, білім туралы, өмірбаяндық жырларымен қатар, 1907 жылы Қазан қаласында жарық көрген туындылары енді. Бұл кітапқа әртүрлі тақырыптағы және өмірбаяндық «Мәшһүр» атты қалай алғандығы туралы», «Мәшһүрдің қырық алты жасында сөйлегені», «Нәпсіңді атқа мінгізбе», «Жарты нан», «Аңқау адам туралы», «Ит дүние», «Ұқыпты әйел», «Ақыл туралы», «Салақтық дерт», «Иса Шорманұлы», «Ағайын», «Бұхара сапары» және де басқа өлеңдері енгізілген.

      Мәшһүр Жүсіп Көпеев есімінің ел ішінде аңызға айналуына ақындығы ғана емес, халық ауыз әдебиетінің үлкен жанашыры болған. Ол ауыз әдебиетінен еліміздің барлық өткен-кеткен жағдайын, тұрмысын, салт-санасын, бай дәстүрін, қилы-қилы тағдырын байқай білген зерделі жан. Өлең-жырдың, басқа да сөз асылының халық өміріндегі рөлін жете түсінген Мәшһүр оны жасынан құлай сүйген, жаттап өскен, хатқа түсіріп сақтай отырып, кейінгі буынға жеткізген.

      Кітап фольклортанушы, әдебиеттанушы ғалымдарға, жоғары оқу орындарындағы филология факулътеттерінің студенттеріне, магистранттары мен PhD докторанттарына, жалпы қалың көпшілік оқырман қауымға арналған.

    Жазушылық өте терең білімді, өмірлік мол тәжірибені, уақыттың құрбандығы мен жанқиярлық еңбекті, ар мен адалдықты, өзіндік мінез бен үлкен жауапкершілікті талап етеді. Талай жыл табан аудармай ұстаздық етіп, өскелең ұрпақпен өнегелі өмірі өзектес болған жазушы Пернебай Дүйсенбин үшін балауса бүлдіршіндерге арнап туынды жасау қаламгердің өзін де, оқырмандарын да рухани ләззатқа бөлейтін үйреншікті іс. Себебі, ол талантты қаламгер.

    Құрметті оқырмандар, сіздердің назарларыңызға Сарысудың самал желінен жанға қуат алған белгілі қаламгер, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, Еңбек Қызыл ту орденінің иегері, ауданның Құрметті азаматы, балаларға арналған Халықаралық «Дарабоз» байқауының бірнеше дүркін жеңімпазы Пернебай Дүйсенбиннің 80 жасқа толуына орай «Нұрстан мен Аққанаттың бастан кешкендері» атты қиял-ғажайып ертегі – повестері енгізілген кітабын ұсынамыз!

    Дүйсенбин, П.   Нұрстан мен Аққанаттың бастан кешкендері [Мәтін] : қиял-ғажайып ертегілер / Пернебай Дүйсенбин. – Тараз: Формат-Принт, 2020. – 156 б.

    Жазушы Пернебай Дүйсенбиннің шағын жинағына оның соңғы жылдары жазған балалар мен жасөспірімдерге арналған «Нұрстан мен Аққанаттың бастан кешкендері» және «Ғажайып домбыра» атты қиял-ғажайып ертегі – повестері, сондай – ақ прозалық және поэзиялық жанрда жазылған бір топ ертегілері енгізілген. Кітаптағы оқиғалар өте қызғылықты, тартысты, оқырмандарды еліктіріп отырады. Тілі де жеңіл, айшықты, оралымды жас өскелең, жас ұрпақтың талғам – таразысымен сәтті үйлесім, үндестік табады.