Құрметті достар! Жас қаламгер Айсұлу Жолтайқызының «Құстар тілі» атты повесть-фэнтези, әңгімелер, ертегілер, ертегі-драмалар, этюд-эсселер, тәрбие туралы толғамдарын назарларыңызға ұсынамыз.

    Жолтайқызы, А. Құстар тілі [Мәтін] : повесть-фэнтези, әңгімелер, ертегілер, ертегі-драмалар, этюд-эсселер, тәрбие туралы толғамдар / Айсұлу Жолтайқызы. — Алматы : Дәуір, 2024. — 140 б.

Айсұлу Жолтайқызы 1991 жылы Алматы қаласында дүниеге келген. 2013 жылы Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Халықаралық қатынастар мамандығы бойынша оқуын қызыл дипломмен тәмамдаған. Ұлыбританияның Ковентри университетінде білім алып, 2015 жылы Дипломатия, құқық және әлемдік даму саласында магистр дәрежесін алды.

«Рух» атты республикалық әдеби бәйгенің «балаларға арналған шығармалар» аталымы бойынша бас жүлдесін жеңіп алған балалар жазушысы әрі драматург Айсұлу Жолтайқызының бұған дейін баспадан екі кітабы шыққан болатын.

Жас қаламгердің кезекті жинағына соңғы кезде жазған көркем туындылары топтастырылды. Шығармалар оқуға жеңіл, бала ұғымына түсінікті.

     Балауса шағында ата-әженің ертегісін тыңдап өскен әрбір перзенттің бір тамыры руханият деп соғары анық. Ежелден ертегімен өренін тәрбиелеген, қиялын дамытып, арманын асқақ етуге мән берген халқымыздың осынау жанры әдебиеттің әліппесі секілді көрінетіні анық.

Ертегі әдебиеттін ең ежелгі жанрларының бірі, бірегейі, ауыз әдебиетінің іргетасы, негізі іспетті. Жылдарды, ғасырларды соңына қалдырып, халықпен бірге жасап келе жатқан ертегілерде ұлттың мәдениеті, тілі, тарихы, әдет-ғұрпы, арман-мақсаты, ерекшеліктері мен мінез-құлқы да бар. Ертегілер ғасырлар бойы тәлім-тәрбиенің оқу құралы қызметін де атқарып келеді.

Құрметті достар, сіздердің назарларыңызға «Жер — жаһан ертегілері» атты кітапты ұсынамыз.

   Жер — жаһан ертегілері [Мәтін] / [жинақтаған Ү. Кеңесбаева ; ред. Б. Хасанова ; «Мазмұндама» қоғамдық қоры]. — Алматы : Мазмұндама, 2022. — 324 б.

Әр ұлттың ертегісінде сол халықтың дүниетанымы, арманы, аңсары, тіршілігі мен өмір салты көрініс табады. Тіл мен кітап-халықтар арасындағы қарым-қатынастың негізгі құралы.

Ана тілінің ең бай қазынасы — халық ертегісі.

Заманалар өзгеріп, қоғамдар алмасып жатса да, ертегілердің бүгінгі, тіпті келер ұрпаққа берер тәлім-тәрбиесі, ұсынар үлгі-өнегесі ескірмейді, уақытпен бірге жасай береді.

Міне достар сан ұлттардың ертегілерінде жалпы адамзатқа тән, ортақ құндылықтар әр қырынан көрініс тауып, жинақтала келе, тәрбиелік мәні зор құнды дүниеге айналады.

Достар, сіздерге еліміздің аумағында тұратын түрлі халықтардың ертегілерін оқуға шақырамыз.

Құрметті достар! Жалқаулық пен еріншектік егіз, бір-бірімен ажырамас достар,  адамға абырой әпермейтін, бір жабысып алса құтылуың қиын құбыжықтар. Олармен дос болсаңдар абыройдан айрыласыңдар. Қазір орындау керек затты сосын істермін деп кейінге қалдырасың, оған басқа істер қосылады, сонымен ешбір іс орындалмай, жалқау, еріншек деген атаққа ие болғаныңды білмейде қаласың. Балалалар, сондықтан еріншектік пен жалқаулықтан аулақ болайық.

Достар, сіздердің назарларыңызға Рахат Қосбармақтың «Жалқаудың жазасы» (ертегілер, әңгімелер, өлеңбер) атты кітапты ұсынамыз. Белгілі ақын Рахат Қосбармақтың бұл кітабына әр жылдарда жазған ертегілері мен әңгіме, өлеңдері топтастырылған.

    Қосбармақ, Р. Жалқаудың жазасы [Мәтін] : (ертегілер, әңгімелер, өлеңдер) / Рахат Қосбармақ. — Алматы : Үш қиян, 2024. — 280 б.

Рахат Қосбармақ — республикалық дәрежедегі бірнеше айтыстар мен мүшәйралардың жеңімпазы. Қазақстан Жазушылар және Журналистер Одағының мүшесі, ақын, журналист Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты.

Жазушының “Жалқаудың жазасы” атты кітабы — адам бойындағы еңбекқорлық пен жалқаулықты салыстырып, адамның өміріндегі ең басты құндылықтың еңбек екендігін көрсететін қызықты әрі тәрбиелік мәні бар туынды. Бұл шығармада автор жалқаулықтың адам өміріне келтіретін зияны мен оның теріс салдарын сипаттай отырып, еңбекқорлықты, мақсатқа жетудегі табандылық пен жауапкершілікті дәріптейді.

Шығармалар жас өреннің ой-өрісін кеңейтіп, әдептілік пен ізгілікке тәрбиелейді. Қоршаған ортаға көзқарасын қалыптастыруға, жақсыдан үйренуге, жаманнан жиренуге, еңбекқорлық пен адалдыққа баулиды.

Достар, бұл кітап жауапкершілік пен еңбекке деген көзқарасты қайта қарауға шақырады, өмірдің әрбір сәтін тиімді пайдалануға, мақсатқа жету жолында еңбектенудің маңыздылығын түсінуге ұмтылдырады.

Байырғы заманның дастандарының мұрагері роман және поэзияның алдында проза тұрады деп санаған Шарль Перро француз классицизмі қалыптасқан дәуірдің ақыны, өнертанушы әрі сыншы, және де жемісті жазушылардың бірі болып саналады.

Құрметті достар! Сіздердің назарларыңызға,  француз ақыны және классицизм кезеңінің сыншысы,  Шарль Перро «Әжемнің ертегілері» (Мама Қаздың айтқандарынан) атты жинағын ұсынамыз:

     Перро, Ш. Әжемнің ертегілері [Мәтін] : (мама Қаздың айтқандарынан) / Шарль Перро.; сурет. Г. Доре ; франц. тіл. ауд. М. Арынова.- Алматы : Mereke baspasy, 2024. — 232 б.

     Француздың әйгілі ертегішісі, классик жазушысы Шарль Перроның ертегілерін аудармашы Мариям Арынова француз тілінен тікелей қазақ тіліне аударып шықты. Француз тілін еркін меңгерген кәсіби адармашы өз ана тілі — қазақ тілін де терең біледі. Сондықтан да Шарль Перроның қазақ тіліне аударылған ертегілері қазақ балаларының көңілінен шығады деген үміттеміз.

Шарль Перро Людвик XIV сарайының өнер саласындағы саясатына сол кезеңде зор ықпалын тигізген қаламгер. Ол өзгермейтін идеалдық тың ойды ғылым мен қолөнермен қатар алып жүруді құптаған. Сондай-ақ өзі өмір сүрген дәуірінің әдебиет тарихында көне мен жаңа туралы пікірталаста өз ойын ашық білдірген айтулы тұлға.

Ш.Перро әлемге «Мама Қаздың ертегілері» атты шығармасымен танымал. Бұл ертегі ең алғаш 1697 жылы жарық көрген. Жинақ 9 ертегіден тұрады. Олар: «Есек терісін жамылған қыз», «Үйқыдағы ару», «Қызыл желекті қыз», «Көксақал», «Етік киген мысық», «Сиқырлы әйелдің сыйы», «Күлжайна», «Айдарлы Рике», «Шынашақ».

Достар сіздер «Мама Қаз» кейіпкері туралы не білесіздер?

«Мама Қаз» — француз және ағылшын-американ балалар әдебиетіндегі ең танымал кейіпкер. Осы атаумен XVII ғасырдан бастап дүние жүзінде бірнеше әдеби жинақтар шыққан. Сол алғашқы жинақтардың бірі — Шарль Перроның (1697) ертегілер кітабы.

Сондай-ақ ертегінің келесі бір нұсқасы 1760 жылы Англияда «Мама Қаз әуендері» деген атаумен де басылған. Ол кітапта 52 классикалық балалар өлеңдер жинағы (балалар өлеңдері) болған екен.

Сонымен қатар «Мама Қаздың ертегілері» туралы кейбір әңгімелер Льюис Кэрроллдың Алиса туралы, Энн Хогарттың Маффин туралы және Памела Траверстің «Мэри Поппинс» кітаптарында да айтылады.

Достар,  Шарль Перроның таңғажайып ертегілер әлеміне саяхаттауға шақырамыз!

     Дәнеш Ахметұлы есімі әдеби ортаға бұрыннан таныс жазушы. Қаламгердің әр жылдары жарық көрген «Адал ас», «Нан мен тұз», «Ұшатын сандықша», «Шапағат шұғыласы», «Қыран жанарындағы ғұмыр», «Райымбек батыр», «Өшпейтін оттың жарығы», «Дәнеш ағайдың ертегілері» сияқты кітаптары өз оқырмандарының ыстық ықыласына бөленген. Әсерлі әңгімелері мен ойлы мақалаларын да көзі қарақты оқырман жақсы біледі.

Дәнеш Ахметұлының балаларға арналған «Бүлдірген қалың шыққан жыл», «Көк тудың желбірегені» «Таң арайы» т.б. кітаптары жарықкөрген. Ертегілердің тақырыбы да, оқиғасы да алуан түрлі. Қай ертегіні алып қарасақта бала жанына әсер ететін ізгілік, адами асыл қасиеттер, кішіпейілділік пен сыйластық секілді өміршең жайттарды кездестіруге болады.

Балалар, бұл жолы сіздерге жазушы Дәнеш Ахметұлының «Таң арайы» хикаяттар, әңгімелер, ертегілерін назарларыңызға ұсынамыз.

      Ахметұлы, Д. Таң арайы [Мәтін] : хикаяттар, әңгімелер, ертегілер / Дәнеш Ахметұлы. — Алматы: Дәуір, 2024. — 256 б.

Аталмыш жинақтың тақырыбы алуан түрлі, айтар ойы да өзекті. Қай хикаят, әңгіме, ертегілерді алып қарасақ та бүгінгі өскелең тірлік, жасампаз өмірдің көрінісі байқалады. Әсіресе, жас жеткіншектерді отаншылдыққа, патриотизмге, табиғат ананы әспеттеуге деген қызығушылығын арттыру жинақтың басты идеясы болып табылады. Ертегілерден ғылыми-техникалық көрініс, робот, электроника әсері байқалады.

Жинақ кітапқұмар қалың оқырманға арналған.

Қымбатты жас дос!

     Отбасы — барлығымыздың жүрегімізге ең жақын сөз. Ол — махаббат пен тыныштықтың, мейірім пен жарасымның, қуаныш пен мерекенің мекені.

     Достар, сіздерді мейірімге, сағынышқа, отбасы құндылықтарына құрылған жазушы Алтыншаш Жақиянованың «Апа, сені сағындым» атты кітабымен таныстырамыз:

  Жақиянова, А. Апа, сені сағындым [Мәтін] : балаларға арналған повестер, әңгімелер мен хикаяттар / Алтыншаш Жақиянова. ; [сурет. А. Жайсанбаев].- Алматы: Mereke baspasy, 2023. — 320 б.

     Әрбір әңгіме мен өлеңді балалықтың ізі, ата-әженің мейірімі, өткенге деген сағыныш  пен қазіргі ұрпаққа арналған тәрбие тағылымы көрініс табады. Сен де кейде әжеңді, атаңды сағынып, мейіріміне бөленгің келеді ғой? Міне, осы кітапта сондай жылы сезімдер, шынайы оқиғалар  мен сағынышқа толы әңгімелер бар.

     Қаламгер Алтыншаш Жақиянова «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында «Жетісу балалар кітапханасы»  айдарымен «Балаларға арналған үздік поэзия» номинациясының «Балалар әдебиетінің үздігі» атағын жеңіп алған.

     «Апа, сені сағындым» — акынның балаларға арналған екінші кітабы. Кітап прозалық шығармалардан тұрады. Ақындық пен ұстаздықты қатар алып жүрген автор ұзак жылғы педагогикалық еңбек барысында бала психологиясының қыр-сырын ашуға құрылған шығармалары мен бал немерелеріне арналған аналық, әжелік көңілінен шыққан әңгімелерін топтастырыпты. Жас оқырманның түсінігіне бейімделіп жазылған тәрбиелік мәні бар оқиғаларға құрылған шығармалары тілге жеңіл, ойға қонымды.

     Повестер «Балалық дәурен», «Апа, сені сағындым», «Өміршең өрен» атты негізгі үш бөлімнен тұрады. Мұнда жазушы қиындығы мол бұрынғы заман мен қазіргi болып- толған заманда өмip сүріп отырған жанұяда өскен балаларды салыстыра отырып екі заманның ара жігін айырып береді.

     Төртінші бөлімінде шағын әңгімелер топтастырылған.

      Жазушы қаламынан шыққан шығармалар балаларға ой тастайтын, қиындықтарға мойымай, өмірде кездесетін әрбір оқиғаға шынайы көзбен қарауға, еңбектенуге шақыратын тұщымды дүниелер.

     Бұл кітап сенің ең жақын досыңдай болады. Жақындарыңызға мейірім көрсетіп, жүрекке жылу сыйлаңыз!

                                            Оқыңыз ой түйіңіз, рухани байыңыз!

Қымбатты жас достар!

      Бұл кітаптан сіздер өздеріңіздің ата-әжелеріңіздің балалық шағын арқау еткен әңгімелер мен хиқаяттарды оқи аласыздар. Жеткіншектер мен жасөспірімдердің әлемді ересектерше тануға тырысып, болашаққа жоспар құрулары жөнінде де әңгімелейді.

    Сендер ертегілерді жақсы көресіңдер ме? Ал қызық оқиғаларды тыңдаған ұнай ма? Ендеше, мен сендерге керемет бір кітап туралы айтамын! Бұл кітаптың аты — «Ғажайып шақ», оны Бейбіт Қойшыбаев деген жазушы жазған.

      Қойшыбаев, Б. Ғажайып шақ [Мәтін] : балалар мен жасөспірімдер өмірінен жазылған әңгімелер, заманауи және фантастикалық хикаяттар / Бейбіт Қойшыбаев. — Алматы:

 Sardar G, 2024. — 264б.

   Бұл кітапта сендерге ұнайтын өте қызықты оқиғалар мен кейіпкерлер бар!

   Кітап оқығанда өзіңді орман ішінде, кең далада немесе әдемі көлдің жағасында жүргендей сезінесің. Мұнда достықтың, адалдықтың, табиғатты қорғаудың маңыздылығы туралы керемет әңгімелер бар. Әр кейіпкердің басынан қызықты оқиғалар өтеді, ал сен оларды оқып, жаңа нәрселер үйренерсің. Кейде көңілді, кейде ойландыратын сәттері бар. Бірақ барлығы қызық!  

Сәлем достар!

       Балалар  әдебиеті — үлкендерге де, кішкентайларға да шабыт сыйлайтын  әлем. Сәбит Дүйсенбиевтің «Қағаз қайық» кітабы бізді балалалық шақтың  шынайы әлеміне жетелейді. Бұл шығармада қағаз қайық сияқты қарапайым заттардың өзі терең ойға, қызықты оқиғаларға толы екенін байқамаймыз. Кітаптың әр беті бала қиялын ұштап, өмірдің маңызын түсіндіруге көмектеседі.

       Сен кітап оқығың келсе, «Қағаз қайық» ал да, оқи бер. Сенің де қызықты оқиғаларға еніп кететініңе сенімдіміз. «Қағаз қайық» деген не? Ол қағаздан жасалған кішкентай қайық қой. Сен оны жасап, суға жіберген шығарсың, иа? Міне, осы кітапта сондай қызық оқиғалар айтылады. Сәбит ата бізге достық, мейірім, адалдық туралы әңгімелер жазған. Онда кішкентай балалар мен үлкендердің өмірі суреттеледі. Мен оқып отырып, өзімді сол кейіпкерлердің арасында жүргендей сезіндім. Кітапта табиғатта, адамдарда өте әдемі суреттелген. Мысалы, қайықтың суда қалай жүзіп бара жатқанын елестетсең көз алдыңда әдемі сурет пайда болады. Бұл кітапты оқығанда, сен де қағаз қайық жасап, оны суға жібергің  келеді.

    Сендердің назарларыңа  Сәбит Дүйсенбиевтің «Қағаз қайық»  атты  керемет кітабын ұсынамыз:

           Дүйсенбиев, С. Қағаз қайық [Мәтін] : әңгімелер, ертегілер, повестер, жолжазба, аудармалар / Сәбит Дүйсенбиев. — Алматы: Дәуір, 2024. – 304 б.

Жинаққа енген шығармаларда ұлттық бояу басым. Бала мінезі мен бала психологиясын жетік меңгерген автордың кез келген туындысы балалардың өзіндей мөлдір де таза, тәрбиелік мәні зор, әрі қиялға бай, ең бастысы жас ұрпақты туған елін сүюге, табиғаттың сырын білуге, үлкендерді құрметтеуге үндейді.

Кітап жас оқырмандарды нәзік сыршылдығымен, ғибраттылығымен, қарапайым бала тілімен баурап алары анық.

«Қағаз қайық»- әр отбасы оқуға тиіс көркем әрі маңызды туынды. Оқы да, қайықтай жеңіл армандардың қанатында самға!

Сәлем достар!

      Мен жақында бір ерекше кітап оқыдым — аты  «Үкілі домбыра»!  Бұл кітапта біз қазақтың  ең керемет  аспабы — домбырамен жақынырақ танысамыз. Домбыраның үні неге ерекше екенін сен білесіңбе? Ал оның үкісінің қандай  сыры бар екенін ше?  Егер білмесең, бұл кітапта бәрі жазылған! Дәнеш ата бізге домбыраны сырлы әлемін ертегі сияқты әдемі етіп түсіндіреді. Сен де оқы, домбыраны одан сайын жақсы көріп кетесің!

      Дәнеш Ахметұлының  «Үкілі домбыра» кітабын  оқуға шақыру — қазақтың өнері мен мәдениетін  насихаттаудың тамаша жолы. Бұл кітап  балаларға ұлттық аспап-домбыраның тарихын, оның ерекшеліктерін, сондай-ақ өнердегі алатын орнын таныстырады.  

        Сіздердің назарларыңызға, қазақ халқының рухани мұрасына айналған, өнерпаздықтың шынайы үлгісін көрсеткен Дәнеш Ахметұлының  «Үкілі домбыра» атты шығармасын  ұсынамыз:

   Ахметұлы, Д. Үкілі домбыра [Мәтін] : хикаяттар, ертегілер / Дәнеш Ахметұлы. — Алматы: Sardar G, 2024. — 304 б.

 Бұл туынды ұлттық өнеріміздің мәні мен маңызын терең ұғындырып, ұрпақ санасында мәңгілік орын алуға лайықты шығарма. Жазушы жинақтың хикаяттарға арналған бөлімінде, негізінен алғанда адам мен қоршаған орта, адамдардың жан-жануарларға деген кіршіксіз сүйіспеншілігін риясыз сөз етеді.

       Ертегілердің тақырыбы да, оқиғасы да алуан түрлі. Қай ертегіні алып қарасақта бала жанына әсер ететін ізгілік, адами асыл қасиеттер, кішіпейілділік пен сыйластық секілді өміршең жайттарды кездестіруге болады.

      Кітап оқу арқылы домбыраның әуезді әлеміне саяхат жасаңыздар! Ұлттық  мұрамызды бірге дәріптейік! Оқыңыздар, шабыттаныңыздар және рухани азық алыңыздар!

Құрметті достар!

      Бүгін, біз сіздерді ерекше бір кітаптың әлеміне саяхат жасауға шақырамыз. «Батыр-елдің жүрегі» — бұл тек кітап емес, нағыз ерліктің батылдықтың, және отансүйгіштік рухтың тарихы!

Бұл кітапта батыр бабаларымыздың ел қорғаудағы ерлігі, олардың мейірімділігі мен қайсарлығы туралы қызықты оқиғалар баяндалады.

Сіздерге ұсынғалы отырған кітап, балалар жазушысы Маркиза Базарбайқызының патриоттық тәрбиеге негізделген  «Батыр-елдің жүрегі»  атты әңгімелер жинағын  назарларыңызға ұсынамыз:

        Базарбайқызы, М. Батыр — елдің жүрегі [Мәтін] / Маркиза Базарбайқызы. — Алматы: Sardar G, 2024. — 144 б.

Бұл кітапты оқығанда сіз тек батырлардың ерліктері туралы біліп қана қоймай, сол дәуірдің тарихын түсініп, өз Отаныңызды сүюдің маңыздылығын сезінесіз.

Ер жүрек батырлар — елдің қорғаны Олар тек  қылыштың күшімен емес, жүректеріндегі әділдік пен сүйіспеншілік арқылы жеңіске жеткен.

Қымбатты балалар! Келіңіздер, «Батыр-елдің жүрегі» кітабын  бірге оқып, батырлар әлеміне сапар шегейік. Бұл кітап сіздің жүрегіңізде  отансүйгіштік сезімін оятып, батыл болуға шабыт береді!

Әр бетінде сізді таңғажайып оқиғалар күтіп тұр! Ерлікке  толы тарихты бірге оқиық!