Балалар осы жолы сендерді грек ғалымы, философ, Батыс Еуропа дүниетанымы тұрғысынан Аристотель туралы кітабымен таныстырамыз:
Аристотель, (б.з.д. 384 – б.з.д. 322) [Мәтін] / [ағыл. тілінен ауд. Б. Қойтай ; бас ред. Қ. Байғабылова]. – Алматы : Аруна, 2017. – 24 б.
Ежелгі әлемнен қазіргі ғылымның шырағын жеткізуші ретінде танымал санаулы ғана адам бар. Бұларды әлем дамуының берік негізін салған тұлғалар деп санауға болады.
Солардың бірі – Солтүстік Грекияның Стагир қаласында туған Аристотель өзінің ұстазы Платон зерттеген білім беру бағдарламасының маңызды салаларын қамтитын алғашқы пәлсапалық жүйені құрды.
Аристотель Македониядағы грек отары Стагир қаласында б.з.д. 384 жылы туған. Оның ата-бабасы да әкесі Никомах та Македония патшаларының сарай дәрігерлері болып қызмет істеді.
Аристотельдің бізге жеткен жазбалары тек бүтіннің бір кішкентай бөлігі болғанымен, олар – логика, пәлсапа, этикадан бастап, физика, биология, психология, саясат пен шешендік өнер теориясына дейін қамтыған кең ауқымды зерттеулер.
Аристотель – метафизиканың негізін қалаған алғашқы философ. Аристотель метафизиканы өмірде бар және алғашқы қозғаушы болатын Бір Субстанция туралы ілім деп түсіндіреді. Сондықтан ол метафизиканы адамзат біліміне негіз болады, сезу арқылы қабылданатын нәрселердің байланысын көрсетеді деп қарастырады.
Аристотельдің айтқан субстанциясы материяны өзара әрекет пен байланысқа түсіріп, қозғалысқа келтіретін өзгерістің жаратылыстық мәні мен мақсатының дұрыстығын мойындатады. Әрине, Аристотель өзгеріс себебі қозғалыс деп танығанымен, оның мәнін ашуды өзімізге қалдырған.
Аристотель ілімі бойынша, сәттілік таңдауға байланысты, тек адамзатта ғана таңдау және ойлау мүмкіндігі бар. Әрекетке икемсіз нәрсеге кездейсоқ мүмкіндік те тән емес.
Аристотель – адамзат дамуын әлеуметтік, философиялық, логикалық, физикалық тұрғыдан жан-жақты қамтыған грек философы, көптеген еңбектердің авторы. Оның еңбектері күні бүгінге дейін мәнін жойған жоқ. Эмпирикалық зерттеу тікелей объектіге бағытталып, тәжірибе деректеріне сүйенеді. Дегенмен оның еңбектері туралы ғылымда талас әлі тоқтаған жоқ.
Фома Аквинский Аристотельді ұлы философ қатарына қосып, оның пәлсапасын өз ілімінің негізіне айналдырған.
Аристотель біздің өмірімізден көрініс тапқан революциялық ойлаудың жүйесін салған алғашқы ғалым.
Аристотель өзінің маңызды мәселелерді қамтитын зерттеулеріне өз дамуының кезеңдерінде қайта оралып, оларды сол кездегі көзқарастарына сүйене отырып жасады. Осының нәтижесінде Аристотельдің бір мәселені арасына жылдар салып әр кезеңде қараған үздік еңбегі қалыптасты. Мұндай өмірбаян Арисготельдің өмірі мен оның еңбектеріне деген қызығушылықты оятады.
Балалар, Аристотельдің өмірі туралы қызықты мәліметтер білгілерің келсе осы кітапты оқыңдар.
